Uroczystość w Bramie Straceń z okazji Narodowego Święta Niepodległości
Szanowni Państwo!
11 listopada uroczyście obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości. Jest to data umowna, związana z zakończeniem I wojny światowej; niemniej tegoż listopada 1918 roku po raz pierwszy Wojsko Polskie weszło na teren Cytadeli i objęło ją w zarząd. Z okazji Święta Niepodległości w dniu 8 listopada br. (czwartek) Muzeum X Pawilonu zaprasza serdecznie na uroczystość złożenia kwiatów w Bramie Straceń Cytadeli Warszawskiej, która rozpocznie się o godzinie 12.00. Przewidujemy obecność delegacji władz centralnych i samorządowych Województwa Mazowieckiego, władz Warszawy, pocztów sztandarowych organizacji kombatanckich i społecznych oraz młodzieży szkolnej. Uroczystość zorganizowana w oprawie ceremoniału wojskowego, którą zapewni 3. Batalion Zabezpieczenia Dowództwa Wojsk Lądowych. Cytadela Warszawska to jedno z najważniejszych miejsc martyrologii polskiej nierozerwalnie związane z walką kolejnych polskich pokoleń o odzyskanie niepodległości w epoce zaborów. Imprezy rocznicowe w Cytadeli Warszawskiej mają długoletnią tradycję, wywodzącą się jeszcze z lat II Rzeczypospolitej. Organizatorzy najbliższej uroczystości starają się ją kontynuować. Stając w Bramie Straceń w przededniu 94. rocznicy jednego z najważniejszych wydarzeń w naszej historii złożymy hołd wszystkim bohaterom polskich walk o odzyskanie niepodległości. Na zakończenie nastąpi uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.
Serdecznie Państwa zapraszamy.
Dni Rekonstrukcji w MXP 13-14 X 2012
W dniach 13-14 X 2012 na terenie przy Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej odbyła się I edycja imprezy plenerowej pod nazwą Dni Rekonstrukcji. Organizatorami byli: Stowarzyszenie Artylerii Dawnej Arsenał, Fundacja Legio I Adiutrix, Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (oddział Muzeum Niepodległości) oraz członkowie warszawskich grup rekonstrukcyjnych skupionych w komitecie organizacyjnym. W imprezie wzięli udział odtwórcy epok od czasów antycznych do II wojny światowej przedstawiając wybrane zagadnienia militarne i obozowiska historyczne z różnych okresów. Podczas Dni Rekonstrukcji zaprezentowały się: Złoty Lis, Essen Ruoth, KMH Warszawa, Militiae Christi, GRH Barbarossa, Legio I Adiutrix, Bractwo Rycerskie Herbu Leliwa, GRH Suomen Armeija, Poczet Maxa von Trier, Zakon św. Jana Komandoria Mazowiecka, GRH Germania 44, 14th Louisiana Infantry Regiment, Mountain Men, Jomsborg Vikings Hird, Orszak trubadura Kakofonixa, GRH Swentowie oraz jeździec z wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920. Jak widać impreza miała charakter multiepokowgo zlotu, a zwiedzający mogli spotkać przedstawicieli starożytności, średniowiecza, czasów nowożytnych, XIX wieku, amerykańskich traperów i uczestników wojny secesyjnej. Z czasów nam bliższych zaprezentowali się żołnierze niemieccy, radzieccy i amerykańscy z II wojny światowej. Ciekawostką dla tego okresu była grupa rekonstrukcyjna odtwarzająca armię fińską. Atrakcją dla zwiedzających były inscenizacje walk od czasów starożytnych do II wojny światowej, np. pokaz walki i taktyki legionów rzymskich, potyczki rycerzy średniowiecznych i odtworzone dwa epizody drugowojenne: atak żołnierzy radzieckich na oddziały niemieckie (Wiedeń 1945) i atak wojsk fińskich na stanowisko żołnierzy Armii Czerwonej podczas tzw. wojny kontynuacyjnej. Duże wrażenie na odwiedzających teren pikniku wywierały regularnie oddawane wystrzały z dział, jak i karabinów. Członkowie grup rekonstrukcyjnych występowali w strojach z prezentowanych przez siebie epok. Swój pokaz wzbogacali pogadankami na temat zasad działania poszczególnych rodzajów broni palnej oraz opowiadali o swoich strojach i mundurach. Zaletą tego dwudniowego zlotu, który odbywał się przy ciepłej i słonecznej pogodzie, było to, że żadna z epok i nacji w sposób zdecydowany nie zdominowała pozostałych. Dodatkowo zaprezentowali się rzemieślnicy, często z wymarłych już niemal zawodów. Podczas pokazów kowalskich i garncarskich zwiedzający poznawali techniki wyrobu przedmiotów codziennego użytku ludzi sprzed setek i tysięcy lat. Warto zaznaczyć, że podczas pierwszego dnia imprezy w jej klimat doskonale wpisali się statyści filmowi odtwarzający role żołnierzy carskich, uczestniczący w przygotowywanym przez TVP Historia filmie na temat powstania styczniowego. Dodali oni swoistego kolorytu, zarówno budynkowi dawnego więzienia carskiego, jak i Dniom Rekonstrukcji.
I Piknik Historyczno-Rekonstrukcyjny
W dniach 12-14 października 2012 roku odbędzie się na terenie Cytadeli Warszawskiej impreza rekonstrukcyjna, skupiająca odtwórców epok od starożytności do II Wojny Światowej.
Organizatorem jest Stowarzyszenie Artylerii Dawnej Arsenał, Fundacja Legio I Adiutrix, Muzeum X Pawilonu oraz członkowie warszawskich grup rekonstrukcyjnych skupieni w komitecie organizacyjnym.
Impreza ta ma na celu propagowanie wiedzy historycznej, tak obecnie zepchniętej na margines w procesie nauczania. Podczas jej trwania grupy rekonstrukcyjne prezentują wybrane zagadnienia głównie, ale nie jedynie, militarne z okresu od starożytności do II wojny światowej włącznie.
Dzięki zaangażowaniu miłośników historii zwiedzający, głównie młodzież szkolna, będzie mogła zapoznać się m.in. z historią Imperium Rzymskiego, jego walk z barbarzyńcami oraz jego upadkiem. Będą mogli zagłębić się w czasy wikingów oraz początków Państwa Polskiego Mieszka I. Na kolejnych stanowiskach swoją epokę będę prezentować grupy rycerskie z czasów od wypraw krzyżowych do końca XV wieku. Kolejne epoki również licznie się zaprezentują. Wystawione zostaną obozy piechoty polskiej z XVII wieku, która to pod rozkazami m.in. Czarneckiego biła Szwedów podczas „Potopu”. Grupy około i napoleońskie zaprezentują sztukę wojenną końca XVIII wieku i początku kolejnego stulecia. Tu można liczyć na wyjątkowe pokazy artyleryjskie. Nie zamykamy się jednak tylko w kręgu europejskim i śródziemnomorskim. Swoją dioramę wystawią także traperzy północnoamerykańscy, prezentując m.in. czym i jak „zdobywano” dziki zachód. Swoje obozy rozbiją również armie doby wojny secesyjnej. XX wiek reprezentowany będzie przez grupy rekonstruujących stroje i wyposażenie żołnierzy polskich z wojny polsko-bolszewickiej. Licznie stawią się także grupy z czasów II Wojny Światowej, rekonstruujące żołnierzy polskich września 39 roku, ich przeciwników niemieckich, aliantów wschodnich i zachodnich jak i jednostki niemieckie końca wojny.
Powyższe działania uzupełniać będą rzemieślnicy prezentujący wymarłe już niemal zawody. Podczas pokazów kowalskich i garncarskich uczestnicy będą poznawać techniki wyrobu przedmiotów codziennego użytku ludzi sprzed setek i tysięcy lat.
Impreza dla zwiedzających odbywać będzie się w godzinach 10-19 w sobotę i 10-16 w niedzielę.
Szczegóły na www.dnirekonstrukcji.cba.pl oraz http://www.facebook.com/events/141822312626065/ Forum dla grup biorących udział w imprezie www.warszawskiereko.mojeforum.net Zgłoszenia chętnych na m.teodorowicz@interia.pl
Michał Teodorowicz
Rewitalizacja obiektów MXP
Poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału – Cytadeli Warszawskiej – w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca.
Muzeum Niepodległości podpisało z Mazowiecką Jednostką Wdrażania Programów Unijnych (MJWPU) w czerwcu 2012 pre-umowę na finansowanie Projektu. Pozytywna ocena wniosku o dofinansowanie pozwoli na podpisanie ostatecznej umowy.
Dlaczego Muzeum X Pawilonu musi być remontowane: Kompleks obiektów Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej nie był poddany poważnemu remontowi praktycznie od powstania Muzeum. Prowadzono tylko doraźne prace remontowe, w konsekwencji jego stan techniczny uległ znacznemu pogorszeniu i wymaga obecnie gruntownej rewitalizacji.
W skład Muzeum wchodzą następujące obiekty budowlane:
– Pawilon X, Pawilon XI oraz Brama Bielańska wraz z Działobitnią.
W chwili obecnej stan techniczny obiektów jest zły. Elewacje Pawilonów X i XI pokryte są spękanym i skorodowanym biologicznie tynkiem. Wiele miejsc na elewacji jest pozbawione tynku, ukazując ubytki ceglanych murów. Stolarka okienna i drzwiowa nie nadaje się do jakiegokolwiek remontu.
Blaszane pokrycie dachów oraz obróbki blacharskie wymagają całkowitej wymiany. Prace te będą poprzedzone remontem więźby dachowej. Instalacje elektryczne w obydwu Pawilonach są wielokrotnie przerabiane i nie odpowiadają obecnie obowiązującym normom. Brak odpowiednich izolacji przeciwwilgociowych spowodowało zawilgocenie ścian. Dziedziniec oraz przyległa do niego ulica wymagają przełożenia, regulacji wysokości i odpowiedniego odwodnienia.
Brama Bielańska, której ceglana elewacja zdobiona czerwonym piaskowcem, wykazuje wiele spękań i ubytków wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorsko-remontowej. Elementy metalowe fasady Bramy są bardzo poważnie skorodowane. Kapitalnemu remontowi należy poddać również wrota Bramy. Podobny zły stan techniczny widzimy, przemieszczając się wewnętrznymi klatkami schodowymi. Brak właściwej izolacji przeciwwilgociowej nadbramia od strony zachodniej spowodowało duże zawilgocenie ścian.
Realizacja zakresu prac remontowo – konserwatorskich przewidzianych w Projekcie pt. „Poprawa…” przerwie proces niszczenia budynków, a wykonane prace budowlane przywrócą wymagany stan techniczny obiektów.
Ile to będzie kosztowało:
Planowane koszty w ramach Projektu (w zł)
| Rok | Planowane koszty |
| 2010 | 157 258,00 |
| 2011 | 0 |
| 2012 | 412 050,00 |
| 2013 | 9 671 322,72 |
| 2014 | 4 661 419,56 |
| 2015 | 0 |
| Ogółem | 14 902 050,28 |
Źródła finansowania Projektu (w zł)
| Lp. | Źródło finansowania | Udział źródła w finansowaniu projektu |
| 1 | Współfinansowanie z RPO WM 2007-2013 w ramach Priorytetu VI (Działanie 6.1 Kultura) |
10 323 159,90 zł |
| 2 | Środki własne Samorządu Województwa Mazowieckiego | 4 555 301,68 zł |
Dział Edukacji i Promocji Muzeum Niepodległości
Muzeum Niepodległości jest beneficjentem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 działanie 6.1 Kultura pn. Poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału – Cytadeli Warszawskiej – w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca.
Europejskie Dni Dziedzictwa w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej 16 IX 2012
Szanowni Państwo!
Mamy ogromną przyjemność poinformować o nadarzającej się okazji zobaczenia tego, co zazwyczaj skrzętnie skrywane jest przed niepowołanymi oczyma: 16 września z okazji tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa Cytadela otwiera swoje podwoje dla wszystkich zainteresowanych. Zwiedzanie w zorganizowanej grupie z przewodnikiem wojskowej części Cytadeli (na zapisy telefoniczne), przygotowane przez Klub Wojsk Lądowych, to główna, aczkolwiek nie jedyna atrakcja w tym dniu. Plan przedstawia się następująco:
11.00 – 12.00 – zwiedzanie wojskowej części Cytadeli,
12.00 – prelekcja historyczna kustosza Muzeum, Jerzego Wągrodzkiego Cytadela Warszawska i jej rola w zwalczaniu polskich dążeń niepodległościowych. Codzienność konspiratorów w cieniu rosyjskiej twierdzy w Muzeum X Pawilonu,
od 12.00 – prezentacja biwaku artyleryjskiego z początków XIX wieku przygotowana przez Stowarzyszenie Artylerii Dawnej “Arsenał” (na łące obok X Pawilonu),
od 12.00 – zwiedzanie X Pawilonu z przewodnikami muzealnymi. Temat przewodni: Warunki codziennego bytowania więźniów w X Pawilonie.
Jednocześnie informujemy, że zwiedzanie części wojskowej możliwe będzie WYŁĄCZNIE po wcześniejszym TELEFONICZNYM zapisaniu się w Muzeum X Pawilonu (tel. 22 839 23 83, 22 839-12-68). Niezbędne podanie serii oraz numeru dokumentu tożsamości ze zdjęciem; wstęp na teren Cytadeli tylko dla obywateli Rzeczypospolitej – wymóg DWLąd. Zbiórka o godz. 11.00 przy Bramie Powązkowskiej Cytadeli, ul. Dymińska 13. UWAGA – liczba miejsc na zwiedzanie jest ograniczona!
SERDECZNIE ZAPRASZAMY!
Uroczystość w 148. rocznicę stracenia Romualda Traugutta
W dniu 5 sierpnia br. delegacja Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej na czele z kierownikiem Jerzym Wągrodzkim wzięła udział w uroczystości Kręgu Pamięci Narodowej im. Stefana Melaka upamiętniającą 148. rocznicę stracenia członków Rządu Narodowego Powstania Styczniowego. Pracownicy Muzeum oddali hołd bohaterom tamtych wydarzeń składając kwiaty pod Krzyżem Romualda Traugutta.
Nowy projekt w Muzeum X Pawilonu
Obiekty Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej przejdą gruntowny remont przy wsparciu funduszy europejskich. Dzięki temu, oferta kulturalna stolicy stanie się bardziej atrakcyjna, a dziedzictwo kulturowe zachowa swój dawny blask. Zarząd Województwa Mazowieckiego przyznał dofinansowanie na projekt realizowany przez Muzeum Niepodległości w wysokości ponad 10,3 mln zł. Całkowita wartość projektu wyniesie blisko 15 mln zł. Preumowę w tej sprawie podpisali dzisiaj p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych Mariusz Frankowski oraz Dyrektor Muzeum Niepodległości, Tadeusz Skoczek.
Podpisana dziś preumowa na dofinansowanie unijnego projektu kluczowego wesprze rewitalizację i modernizację oddziału Cytadeli Warszawskiej, w szczególności X i XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca. Inwestycja poprawi ofertę kulturalną obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie. Całość projektu wyniesie blisko 15 mln zł, a przyznane przez Zarząd Województwa Mazowieckiego unijne dofinansowanie to ponad 10,3 mln zł.
Wsparcie udzielone Muzeum ma posłużyć zachowaniu dobrego stanu obiektów objętych projektem i zapewnić do nich dostęp osobom niepełnosprawnym. Zaangażowanie nowoczesnych technicznie środków przekazu i prezentacji (digitalizacja zasobów), umożliwi stworzenie i wyjście z nową ofertą. Dodatkowo prezentacja zbiorów w wersji elektronicznej wpłynie korzystnie na ich bezpieczeństwo i jednocześnie zwiększy możliwości ich prezentacji.
Prace rewitalizacyjne przewidują m.in.: remont dachu, stolarki okiennej, elewacji Pawilonu X i XI oraz Bramy Bielańskiej wraz z wykonaniem izolacji przeciwwodnej, izolacji przeciwwilgociowej, remont dziedzińca. Dodatkowo, Pawilon X zostanie wyposażony w niezbędną infrastrukturę komputerową i sprzęt multimedialny.
Cytadela Warszawska położona jest na terenie twierdzy zbudowanej przez władze rosyjskie po stłumieniu Powstania Listopadowego. Pełniła także rolę więzienia śledczego (X Pawilon) oraz miejsca straceń działaczy narodowych i rewolucjonistów. Obecnie w tym miejscu znajduje się Muzeum X Pawilonu Cytadeli. Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej to jedno z najważniejszych miejsc martyrologii polskiej z epoki zaborów. Zlokalizowane na terenie twierdzy zbudowanej w latach 1832-1836 na wzgórzu żoliborskim z rozkazu cara Mikołaja I. Według szacunkowych danych przez Cytadelę, w której urzędowała komisja śledcza i ferujący wyroki sąd wojenny, przewinęło się około 40 tysięcy więźniów – bojowników o wyzwolenie narodowe i przemiany społeczne. Wśród więźniów X Pawilonu były tak wybitne postaci polskiej historii jak Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Gustaw Ehrenberg, ksiądz Piotr Ściegienny, Jarosław Dąbrowski, Ludwik Waryński i wielu innych.
Projekt znajduje się w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych RPOWM 2007-2013.
źródło: MJWPU oraz mat. wlasne
Więźniowie X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
Zorganizowana w zrekonstruowanych wnętrzach więziennych ukazuje na tle dziejów obiektu historię zmagań Polaków o wyzwolenie narodowe i przemiany społeczne w epoce zaborów poprzez przedstawienie sylwetek więzionych tu osób oraz wydarzeń i organizacji, w których działali, poczynając od spisków niepodległościowych z lat 1830-tych aż do odzyskania niepodległości w 1918 r. Składają się na nią akta carskich władz represyjnych: dokumenty więzienne, śledcze i sądowe, prasa i druki ulotne poszczególnych organizacji, fotografie czołowych więźniów, pozostałe po nich pamiątki osobiste, realia i dzieła sztuki oraz cele imienne wielu więzionych tu wybitnych Polaków. X Pawilon jako miejsce, w którym rozstrzygały się losy wielu późniejszych katorżników i zesłańców, eksponuje również martyrologię Polaków na Syberii w epoce zaborów, ukazaną m.in. w kolekcji prac malarza – sybiraka Aleksandra Sochaczewskiego, także więźnia X Pawilonu.
Z ww. ekspozycją związane jest również otoczenie X Pawilonu – dawny dziedziniec więzienny będący miejscem spacerów aresztantów, droga straceń i Brama Straceń, przez którą wyprowadzano skazańców na miejsce egzekucji, oraz dwa upamiętnione miejsca kaźni: na stokach nad Wisłą miejsce egzekucji działaczy polskiego ruchu robotniczego, zwłaszcza uczestników rewolucji 1905-1907 r. wraz z symbolicznym cmentarzem straconych, oraz leżące na południe od Cytadeli miejsce egzekucji powstańców styczniowych, m.in. członków Rządu Narodowego z R. Trauguttem na czele.
