Publikacje Muzeum Niepodległości – 2022
Maciej Rataj to polski polityk, marszałek Sejmu i zastępujący prezydenta RP, działacz ludowy i publicysta. Życiorys Rataja, urodzonego 19 lutego 1884 roku we wsi Chłopy, jest przykładem awansu chłopskiego syna do wielkiej polityki. Autor przedstawia drogę do politycznej kariery na tle ówczesnej sytuacji w kraju, ukazuje jego rolę jako przywódcy ruchu ludowego, męża stanu i obrońcy polskiego etosu obywatelskiego. Wartości, którym ten wytrawny polityk i mąż stanu był wierny przez całe swoje życie, troska o niepodległość Rzeczypospolitej i jej utrzymanie, spowodowały jego aresztowanie przez gestapo w 1939 roku i doprowadziły do tragicznej śmierci. Zginął 21 czerwca 1940 roku, rozstrzelany w masowej egzekucji w Palmirach.
Publikacja przypominająca sylwetkę tej wybitnej postaci II Rzeczypospolitej, zatytułowana Maciej Rataj. Przywódca ruchu ludowego. Zapomniany mąż stanu II Rzeczypospolitej, wydana została przez Ludową Spółdzielnię Wydawniczą i Wydawnictwo Naukowe Muzeum Niepodległości. Jest to tekst uzupełniony, pochodzący ze zbioru Mariana M. Drozdowskiego Znani rodacy we wspomnieniach i szkicach (Stalowa Wola 2018, str. 19-221). Pozycja ukazała się w roku jubileuszu 90-lecia i 66-lecia pracy naukowej autora – prof. zw. dr. hab. Mariana Marka Drozdowskiego.
Gabriel Narutowicz (1865-1922) – pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W stulecie wyboru i śmierci to katalog czasowej wystawy plenerowej, której wernisaż odbył się 6 grudnia 2022 roku przed Pałacem Przebendowskich/Radziwiłłów. 9 grudnia 1922 roku Zgromadzenie Narodowe wybrało Gabriela Narutowicza na pierwszego Prezydenta odrodzonej Polski, który zaledwie tydzień później zginął od kuli zamachowca podczas otwarcia salonu sztuki w „Zachęcie”. Wystawa Muzeum Niepodległości w Warszawie przybliża postać pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej, który w obecnych czasach jest symbolem wielkiej odpowiedzialności za kraj i Naród, symbolem przestrzegania prawa i przywiązania do idei demokratycznych. 16 grudnia 2021 roku, Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła stanowisko w sprawie ustanowienia roku 2022 – Rokiem Gabriela Narutowicza w Stolicy. 14 grudnia 2022 roku Sejm RP przyjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy tragicznej śmierci Prezydenta Gabriela Narutowicza. Muzeum Niepodległości w Warszawie zgodnie ze swoją misją włączyło się w organizację imprez okolicznościowych z okazji obchodów tej ważnej rocznicy.
Publikacja Kalejdoskop historyczny. Księga Pamiątkowa ofiarowana prof. zw. dr. hab. Marianowi Markowi Drozdowskiemu w 90. rocznicę urodzin i 66. rocznicę pracy naukowej pod redakcją: dr Leszka Marka Krześniaka, dr Tadeusza Skoczka wydana została przez Muzeum Niepodległości i Polską Fundację Kościuszkowską w ramach serii wydawniczej Plurimos Annos, której redaktorem naukowym jest dr Tadeusz Skoczek.
Profesor Marian Marek Drozdowski podczas swojej kariery naukowej prowadził działalność w wielu ośrodkach naukowych na terenie całego kraju. Był redaktorem bądź członkiem rad redakcyjnych „Wspołczesności” (1965-1967), „Miesięcznika Literackiego” (1967-1981), „Dziejow Najnowszych” (1966-1980), „Ameryka Połnocna. Studia” (1975-1980), „Warszawa II Rzeczypospolitej” (1968-1976), „Polskiego Słownika Biograficznego” (1975-1980), „Biblioteki Wiedzy o Warszawie TMH” (1967-1980), od 2001 „Przeglądu Historyczno-Wojskowego”. W trakcie swojej pracy naukowej Profesor Marian Marek Drozdowski napisał biografie wybitnych polityków: Eugeniusza Kwiatkowskiego, Stefana Starzyńskiego, Władysława Grabskiego, Wincentego Witosa, Ignacego Paderewskiego, Władysława Raczkiewicza, prezydenta Warszawy Marcelego Porowskiego, Juliusza Poniatowskiego, Jana Karskiego. Niniejsza pamiątkowa monografia zawiera artykuły, w których Autorzy w swoich rozważaniach przedstawili różnorodną problematykę tematów związanych m.in. Polskim Czerwonym Krzyżem w Garwolinie, a także zaprezentowali sylwetki dowódców i polityków tj. : Józef Zajączek, Tadeusz Kościuszko, Józef Haller, Ignacy Paderewski.
Dziś idę walczyć mamo… 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, to publikacja pod redakcją dr Beaty Michalec i dr Tadeusza Skoczka. Niniejsza monografia jest pokłosiem Ogólnopolskiej Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej pt. Dziś idę walczyć mamo… 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, która odbyła się 22 czerwca 2022 roku w głównej siedzibie Muzeum Niepodległości w Warszawie, w Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów. Te wydarzenie naukowe zostało zorganizowane ze względu na pamięć o Powstańcach Warszawskich. Konferencję otworzył gość specjalny płk dr inż. Czesław Lewandowski ps. Bystry, harcerz Szarych Szeregów, w czasie Powstania brał udział w ataku na Dworzec Gdański, a po upadku Powstania trafił do obozu koncentracyjnego Stutthof.
Podczas konferencji, prelegenci przedstawili aktualny stan badań naukowych z różnych dziedzin m.in. historii, historii wojskowości, historii sztuki, varsawianistyki. Publikacja jest pracą zbiorową, w której uwzględniono kilkanaście artykułów naukowych, wygłoszonych podczas konferencji. Serdecznie zapraszamy Czytelników do zapoznania się z treścią omawianej książki poświęconej tematyce Powstania Warszawskiego. Monografia została wydana w ramach projektu naukowego „Cztery powstania jedna Niepodległość”, który został sfinansowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
W roku 2022 przypada 79. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Był to największy zbrojny zryw Żydów podczas II wojny światowej. Aby uczcić pamięć o poległych, Muzeum Niepodległości w Warszawie 14 kwietnia 2022 zorganizowało Ogólnopolską Interdyscyplinarną Konferencję Naukową pt. Warszawo ma… 79. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. To wydarzenie naukowe zostało poprzedzone prelekcją gościa honorowego, Pani Krystyny Budnickiej Honorowej Obywatelki m.st. Warszawy. Pani Budnicka podczas konferencji opowiadała swoje przeżycia związane z II wojną światową oraz ukrywaniem się wraz z rodzina przed okupantem. Konferencja adresowana była przede wszystkim do historyków zajmujących się upowszechnianiem wiedzy na temat dziedzictwa i obecności Żydów na ziemiach polskich, historyków sztuki, badaczy literatury czy malarstwa, archeologów i varsavianistów. Publikacja Warszawo ma… 79. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim pod redakcją dr Beaty Michalec i dr Tadeusza Skoczka jest pokłosiem omawianego wydarzenia naukowego. W monografii zawarto kilkanaście artykułów o tematyce naukowej i popularno-naukowej. Publikacja została wydana w ramach projektu „Cztery powstania jedna Niepodległość”, który został sfinansowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Powstanie Styczniowe. Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej, to publikacja pod redakcją dr Beaty Michalec i dr Tadeusza Skoczka. Niniejsza monografia jest pokłosiem Międzynarodowej Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej pt. Powstanie Styczniowe. Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej, która odbył się 27 stycznia 2022 roku w głównej siedzibie Muzeum Niepodległości w Warszawie, w Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów. Podczas konferencji, prelegenci przedstawili aktualny stan badań naukowych z różnych dziedzin m.in. historii, historii wojskowości, historii sztuki, varsawianistyki. Publikacja jest pracą zbiorową, w której uwzględniono kilkanaście artykułów naukowych, wygłoszonych podczas konferencji naukowej. Serdecznie zapraszamy Czytelników do zapoznania się z treścią omawianej książki poświęconej tematyce Powstania Styczniowego. Monografia została wydana w ramach projektu „Cztery powstania jedna Niepodległość”, który został sfinansowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Ostatnie szańce. Powstanie listopadowe to publikacja pokonferencyjna pod redakcją Beaty Michalec i Tadeusza Skoczka będąca pokłosiem Ogólnopolskiej Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej pt. Ostatnie szańce. Powstanie Listopadowe, która odbyła się 29 listopada 2021 w Muzeum Niepodległości w Warszawie. Konferencja była adresowana przede wszystkim do historyków, historyków wojskowości, historyków sztuki, badaczy literatury, archeologów i varsavianistów. Teksty prelegentów są znakomitym udokumentowaniem aktualnego stanu badań w dziedzinach: historii, historii sztuki, archeologii, a także literaturoznawstwa. W monografii zawarto teksty naukowe, a także popularno-naukowe. Ponadto publikacja umożliwia odbiorcom poszerzenie wiedzy na temat Powstania Listopadowego oraz zapoznanie się z aktualnymi badaniami naukowymi w tej tematyce. Książka została wydana w ramach projektu „Cztery powstania jedna Niepodległość”, który został sfinansowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Wojciech Bogumił Jastrzębowski przyszedł na świat 15 kwietnia 1799 roku w Szczepkowie-Giewartach koło Mławy, zmarł w Warszawie 30 grudnia 1882 roku. Na kartach dziejów zapisał się jako człowiek wielu talentów: naukowiec, wynalazca, botanik, fizyk i zoolog. W Powstaniu Listopadowym uczestniczył jako artylerzysta. Podczas przerw w walkach o Warszawę sformułował tekst, zatytułowany: Wolne chwile żołnierza polskiego, czyli myśli o wiecznym pokoju między narodami ucywilizowanymi. Publikacja jest drugim wydaniem reprintu Konstytucji dla Europy, dokument zawiera przemyślenia Jastrzębowskiego na temat ładu i praworządności na terenie Europy, które przedstawił w 77 artykułach. Autor Konstytucji opisuje w nich m.in. zaprowadzenie pokoju, zniesienie granic na kontynencie, ujednolicenie obowiązującego prawa, któremu będą podlegać wszyscy bez wyjątków mieszkańcy, czy ustanowienie wspólnych organów władzy. Reprint został opatrzony wstępem dr. Tadeusza Skoczka, a także posłowiem Olgierda Łukaszewicza.
Kościuszkowskie Telegramy Patriotyczne to katalog wystawy pod redakcją dr Leszka Marka Krześniaka i dr Tadeusza Skoczka. Wernisaż wystawy odbędzie się w Muzeum Niepodległości w Warszawie 14 października 2022 roku. Wydarzenie będzie towarzyszyło kolejnej odsłonie Warszawskiej Sesji Kościuszkowskiej. W niniejszym katalogu zaprezentowano m.in. biogram kolekcjonerski Krzysztofa Władysława Lachowicza. Ponadto w tym informatorze wystawy Czytelnicy mogą zgłębić wiedzę na temat Telegramów Kościuszkowskich. Uzupełnieniem tejże publikacji są liczne fotografie omawianych dokumentów, a także specyfikacja katalogowa kolekcji i ekspozycji.
Prezentujemy Państwu katalog dotyczący wystawy Historia w portretach zapisana- Zdzisław Kruszyński 40 lat twórczości, która odbędzie się 12 października 2022 roku o godzinie 12.00 w Galerii Brama Bielańska, oddziale Muzeum Niepodległości w Warszawie. W publikacji znajdziecie Państwo informację o dorobku artystycznym mazowieckiego malarza, grafika, rysownika i karykaturzysty Zdzisława Kruszyńskiego. Artysta ten tworzy od lat 80. związany był z takimi ośrodkami kultury na północnym Mazowszu jak Wojewódzki Dom Kultury w Ciechanowie, Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie, Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu, czy Muzeum Mazowieckie w Płocku. Brał udział w około 100 wystawach zbiorowych i autorskich, jego pracę wiszą w kolekcjach na 5 kontynentach. Uhonorowany w 1995 roku przez Ministra Kultury i Sztuki odznaką Zasłużony Działacz Kultury, a w 2004 roku medalem zasłużony dla miasta Mławy. W katalogu znajdziemy zbiór portretów przez jego namalowanych w latach 1997-2021. Są one wykonane na ogół techniką olej na płótnie, ale także pastel na kartonie. Wśród postaci przedstawionych w publikacji odnajdziemy takie postaci ważne w historii Polski jak Józef Piłsudski, Maria Konopnicka, Kornel Makuszyński czy ważne dla lokalnej społeczności miasta Mławy i subregionu ciechanowskiego jak dr Józef Longin Ostaszewski, dr Jacek Białobłocki czy Kazimierz Tański. Prócz informacji o działalności artystycznej Zdzisława Kruszyńskiego i wykonanych przez jego portretów znajdziemy w katalogu także wypowiedzi co o twórczości artysty sądzą ludzie nauki czy marszałek województwa mazowieckiego.
Publikacja Krystyna Krahelska dziewczyna, która oddała swoją twarz Syrence Warszawskiej – katalog wystawy pod redakcją dr Tadeusz Skoczka, której wernisaż odbył się 2 sierpnia 2021 roku. Kolejne odsłony wystawy zostały zaprezentowane w Domu Kultury „Zacisze” w dniach 26.09.-12.12.2021, a także w Centrum Kultury i Aktywności w Dzielnicy Targówek m.st Warszawy w dniach 20.03.-26.06.2022. W katalogu przedstawiono zdjęcia ze zbiorów: Szkoły Podstawowej nr 212 im. Krystyny Krahelskiej w Warszawie, Pani Marii Marzeny Grochowskiej, Pani Beaty Tomeckiej oraz Muzeum Niepodległości w Warszawie. Autorzy tekstów w swoich rozważaniach opisują życie Krystyny Krahelskiej. Czytelnik może również zgłębić wiedzę dotyczącą jej dzieciństwa, edukacji, udziału w harcerstwie, działalności poetyckiej, a także znajdzie informacje na temat pomnika Syreny Warszawskiej oraz okresu Powstania Warszawskiego.
Publikacja Dla szczęśliwej przyszłości naszych dzieci. Motyw dziecka w polskim plakacie i drukach propagandowych w latach 1945-1956 to katalog wystawy pod redakcją dr Tadeusza Skoczka. Wernisaż odbył się 25 maja 2022 roku w Galerii Plakatu Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. W informatorze wystawy zaprezentowano dzieła artystów specjalizujących się w sztuce plakatu. Prace pochodzą ze zbiorów Muzeum Niepodległości i przedstawiają motyw dziecka w plakacie, a także różnego rodzaju materiały propagandowe z lat 1945-1956. Kuratorka wystawy Weronika Krzemień zaprezentowała omawiane dzieła artystyczne w czterech blokach tematycznych: Wojna i pokój, Ustrój i polityka, Wychowanie oraz Święta okolicznościowe i państwowe. Teksty, napisane przez dr Beatę Michalec, Weronikę Krzemień i Sylwię Popławską, dotyczą Galerii Plakatu w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, opisu wystawy Dla szczęśliwej przyszłości naszych dzieci. Motyw dziecka w polskim plakacie i drukach propagandowych w latach 1945-1956, a także konserwacji plakatów.
Publikacja Człowiek wobec problemów współczesności Księga pamiątkowa poświęcona ks. prof. dr. hab. Henrykowi Skorowskiemu SDB z okazji jubileuszu 70. Urodzin i 40. lat pracy dla Nauki Polskiej pod redakcją dr Tadeusza Skoczka, Magdaleny Markockiej, Zbigniewa Mikołajczyka, Piotra Walewskiego wydana została przez Muzeum Niepodległości w ramach serii wydawniczej Plurimos Annos.
Pamiątkowa księga została podzielona na dwie części. W pierwszej zaprezentowano listy gratulacyjne skierowane do Księdza Profesora Henryka Skorowskiego z okazji jubileuszu 70. Urodzin i 40. lat pracy dla Nauki Polskiej. W kolejnych rozdziałach przedstawiono dokonania naukowe Dostojnego Jubilata: bibliografię naukowo-badawczą,prace dyplomowe napisane pod kierunkiem Ks. Prof. Henryka Skorowskiego oraz prace recenzowane, osiągnięcia dydaktyczne i organizacyjne Ks. Prof. Henryka Skorowskiego, otrzymane medale i nagrody oraz działalność duszpasterska.
W części drugiej zostały przedstawione artykuły uczonych z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w których opisano m.in. współczesne implikacje koncepcji Edwarda L. Bernaysa, społeczne stereotypy profesji pielęgniarskiej, problemy z tożsamością malgaską, kategoryzacje socjologii narodu, polską tradycję mistyczną, zarządzanie wspólnotami mieszkaniowymi, praktyczne aspekty funkcjonowania policji w systemie zarządzania kryzysowego, powstanie i rozwój parafii pw. Wszystkich Świętych w Karniewie na tle dziejów i organizacji kościelnej diecezji płockiej w średniowieczu i nowożytności, wybrane aspekty tożsamości regionalnej – konteksty socjologiczne. W dalszych częściach autorzy z różnych środowisk naukowych, w swoich rozważaniach zaprezentowali artykuły dotyczące problematyki sytuacji społecznych zagrażających godności ludzkiej według społecznego nauczania Kościoła katolickiego, prawa międzykulturowego, współczesnych problemów życia religijnego w kontekście zagrożeń wynikających z pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2, kulturotwórczego wymiaru działalności Łebskiego Uniwersytetu Ludowego.
__________________________________________________________________________________________________________________
Nakładem Wydawnictwa Muzeum Niepodległości w serii “PRZYPOMNIENIA” pod redakcją dr. Tadeusza Skoczka ukazał się reprint debiutanckiego tomiku “Ballady i romanse” Adama Mickiewicza wydanego oryginalnie w 1822 roku w Wilnie. Wydany oryginalnie w wileńskiej drukarni Józefa Zawadzkiego w nakładzie 500 egzemplarzy tomik jest publikacją, która zapoczątkowała epokę romantyzmu w Polsce.
Publikacja REDSTORRIES, HAIRSTORRIES, HERSTORRIES, to katalog wystawy dzieł Magdaleny Latosiewicz pod redakcją dr Tadeusza Skoczka. Wernisaż odbył się 11 maja w Galerii Brama Bielańska. W niniejszym katalogu zaprezentowano prace, które są zbiorem dzieł obejmujących trzy hasztagi: #redstorries, #hairstorries, #herstorries. Redstorries to nawiązanie do koloru czerwonego, który symbolizuje absolut , ostrzeżenia, miłość, nienawiść, pożądanie, krew. Ponadto dominująca czerwień została tutaj przedstawiona jako dynamiczny nośnik spajający i koncentrujący emocje. Herstorries jest nawiązaniem do kodu feminizmu. Artystka za pomocą tych prac artystycznych przedstawia kobiecą formę rzeczywistości. Hairstorries to opowieść o włosie, które są zaprezentowane w sposób delikatny, strukturalny. Obrazy w tym cyklu są jak historie rozwijające się powoli, poprzez powtarzalność kresek. Czytelnik w niniejszym informatorze wystawy oprócz reprodukcji dzieł autorstwa Magdaleny Latosiewicz, może przeczytać ciekawe opisy, które dotyczą konkretnego cyklu. Autorkami wspomnianych tekstów są: Magdalena Latosiewicz i Natalia Roszkowska.
Szalom! Judaika w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie, to katalog wystawy pod redakcją dr Tadeusza Skoczka, której wernisaż odbył się 8 kwietnia 2022 roku (piątek) w Muzeum Niepodległości w Warszawie. W informatorze wystawy zostały zaprezentowane pamiątki, które są związane z historią Żydów polskich szczególnie w latach II wojny światowej. Ponadto w niniejszej publikacji przedstawiono eksponaty związane z gettem łódzkim: banknoty i momenty – są to pieniądze obiegowe z getta. Czytelnik po przeczytaniu tej książki może się również zaznajomić z kolekcją medali wydanych po wojnie, które upamiętniają okres Powstania w Getcie Warszawskim oraz ludzi związanych z tym wydarzeniem. Medale zostały wydane w Izraelu, w Kibucu Lahomei Haettatot. W katalogu Szalom! Judaika w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie zostały opisane również plakaty poświęcone upamiętnieniu Holocaustu.
Publikacja Mazowsze – Polska – Polonia w walce o niepodległość. Studia i szkice z lat 2000-2021, autorstwa prof. dr hab. Janusza Szczepańskiego została wydanapod redakcją: dr Janusza Gmitruka, dr Beaty Michalec, dr Tadeusza Skoczka.
Niniejszy tom studiów i szkiców, prezentujący 31 opracowań prof. Janusza Szczepańskiego z lat 2000–2021, nawiązuje do trzech głównych nurtów Jego badań nad problematyką niepodległościową. W ich zakres wchodzą: postawy społeczeństwa ziem polskich i Mazowsza wobec walk o niepodległość w latach 1794–1918, podczas wojny 1920 r. i bolszewickiego najazdu oraz wkład Polonii w odzyskanie niepodległości przez państwo polskie.
Artykuły zawarte w pierwszym z trzech bloków tematycznych ilustrują zmagania o niepodległość z udziałem społeczeństwa Mazowsza, począwszy od insurekcji kościuszkowskiej, wojen epoki napoleońskiej, powstań: listopadowego i styczniowego, aż po wydarzenia lat 1905–1907 oraz I wojny światowej.
Artykuły zamieszczone w dziale II studiów i szkiców prof. Janusza Szczepańskiego stanowią okazję nie tylko do charakterystyki działań militarnych wojny 1920 r., ale przede wszystkim do ukazania zaangażowania poszczególnych warstw społeczeństwa II Rzeczypospolitej i Mazowsza w walkę z bolszewickim najazdem.
Ostatni z działów omawianej publikacji książkowej Janusza Szczepańskiego nawiązuje do ogromnego wkładu w walkę o odzyskanie niepodległości Polonii, mającej także „mazowieckie korzenie”.
Prof. dr hab. Janusz Szczepański ukończył studia historyczne w 1973 roku na Uniwersytecie Warszawskim. Na tej samej uczelni obronił pracę doktorską w 1980 roku. Wybitny uczony, w dalszych etapach swojej kariery naukowej prowadził intensywne badania nad problematyką walk o niepodległość państwa polskiego. Nieustanne zgłębianie wiedzy, a ponadto realizacja tematów badawczych przyniosły efekty w postaci uzyskania w 1996 roku stopnia doktora habilitowanego, w 2001 r. – profesora tytularnego, a następnie w 2008 r. – tytuł profesora zwyczajnego.
Profesor Janusz Szczepański przez wiele lat był silnie zaangażowany w rozwój dydaktyczno-akademicki jako wykładowca na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie (Instytut Historii) oraz Wydziale Historycznym Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Podczas pracy w ośrodkach akademickich wypromował 24 doktorów i ponad 500 magistrów i licencjatów.
Jeśli chodzi o przeprowadzone badania naukowe o tematyce niepodległościowej, Profesor Janusz Szczepański, realizował wiele projektów naukowych oraz przeprowadził kwerendy archiwalne w Rosji, Białorusi, Ukrainie, Litwie, Izraelu, Wielkiej Brytanii, Francji. Jest członkiem komisji powołanych do przeprowadzenia przewodów profesorskich, habilitacyjnych, doktorskich na uczelniach w całym kraju.
Prof. dr hab. Janusz Szczepański podczas dotychczasowej kariery naukowej pisał artykuły oraz publikacje związane z dziejami politycznymi i społeczno-gospodarczymi ziem polskich w XIX-XX wieku. Uczony w swoich monografiach przedstawił problematykę m.in. historii ośrodków miejskich, mniejszości narodowościowo-wyznaniowych, w tym ludności żydowskiej, emigracji zarobkowej za Ocean, skupisk polonijnych. W jego dorobku naukowym można znaleźć publikacje, które zostały poświęcone dziejom walk o niepodległość. W swoich rozważaniach, Profesor Janusz Szczepański, skupia się głównie na okresie insurekcji kościuszkowskiej, wydarzeniach wojny polsko-sowieckiej oraz Bitwie Warszawskiej w 1920r, oraz historii walk o niepodległość na terenie Mazowsza.
Podczas swojej kariery naukowej Profesor Janusz Szczepański był nagradzany za swoje publikacje książkowe. Monografia Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku, w 2001 r. została uznana za najlepszą książkę w Polsce o tematyce niepodległościowej. Podczas XII Targów Książki Akademickiej „ATENA” 2005 w Warszawie publikacja Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX otrzymała główną nagrodę w konkursie na najlepszą książkę akademicką.
Prof. Janusz Szczepański był redaktorem naukowym publikacji, m.in. tomów III-IV syntezy Dziejów Mazowsza. Przez wiele lat członek redakcji „Rocznika Mazowieckiego” i „Studiów Mazowieckich”. Realizując projekty badawcze Pan Profesor intensywnie analizował tematykę poświęconą postawom poszczególnych warstw społeczeństwa II Rzeczypospolitej wobec bolszewickiego zagrożenia w 1920r. Szczególne znaczenie – dla popularyzacji oraz badań naukowych w dziedzinie historii wojny 1919-1920 – mają publikacje Wojna 1920 roku na Mazowszu i Podlasiu (1995), Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewicki 1920 roku (2000), Mazowsze Północne podczas najazdu bolszewickiego 1920 roku (2020), Władze i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej wobec bolszewickiego zagrożenia w 1920 roku (2022).
Dokonania naukowe Pana Profesora są niezwykle cenne dla rozwoju i popularyzowaniu wiedzy dotyczącej problematyki niepodległościowej. Warto w tym miejscu podkreślić fakt, iż oprócz napisaniu wielu publikacji, prof. dr hab. Janusz Szczepański w istotny sposób przyczynił się do intensyfikacji badań naukowych w Polsce.
Przez wiele lat był kierownikiem pułtuskiego Oddziału Archiwum Państwowego m.st. Warszawy. Ponadto Profesor Janusz Szczepański wraz z innymi pomysłodawcami utworzył Stację Naukową Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta w Pułtusku oraz był kierownikiem tej placówki naukowej. W późniejszych latach przyczynił się do powołania Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Pułtusku, pełniąc przez wiele lat funkcję jego prezesa. Ponadto był również prezesem Pułtuskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego.
Publikacja Wileńska prasa konspiracyjna 1939-1945, autorstwa Jacka A. Żurawskiego, pod redakcją Tadeusza Skoczka, wydana została przez Muzeum Niepodległości w serii wydawniczej Biblioteka Kwartalnika „Niepodległość i Pamięć”. W niniejszej pracy zaprezentowano realizację badań naukowych, poświęconych prasie konspiracyjnej w latach 1939-1945. Autor w 7 rozdziałach opisuje jak wyglądał konspiracyjny ruch wydawniczy, który działał w czasach okupacji sowieckiej na Kresach Wschodnich II RP zarówno podczas pierwszej okupacji w latach 1939-1941, jak i po wkroczeniu na nie Rosjan w 1944. Jacek A. Żurawski pracując nad tym tematem badawczym, opierał się na badaniach archiwalnych, a także na opublikowanych katalogach prasy konspiracyjnej. Czytelnik po zaznajomieniu się z treścią niniejszej publikacji może zgłębić wiedzę na temat: dziejów Wilna w latach 1918-1945, prasy wileńskiej przed upadkiem II Rzeczypospolitej, legalnej prasy polskiej (1939-1940) i sowieckiej prasy polskojęzycznej (1940-1941) w Wilnie oraz rozwoju ilościowego wileńskiej prasy konspiracyjnej. Ponadto autor w swoich rozważaniach opisał geografię wydawniczą wileńskiej prasy konspiracyjnej, a także konkretne redakcje, drukarnie, które prosperowały w tamtym okresie.
Podsumowanie publikacji Wileńska prasa konspiracyjna 1939-1945, stanowi ostatni rozdział tej książki: Analiza zawartości wileńskiej prasy konspiracyjnej. Autor przedstawia w nim m.in. rolę prasy konspiracyjnej w życiu okupowanego społeczeństwa, stosunki polsko-litewskie oraz zwalczanie propagandy hitlerowskiej i komunistycznej za pomocą walki cywilnej na łamach omawianej wcześniej prasy.
Tradycje konstytucyjne są nierozerwalną częścią historii każdego narodu i każdego państwa. Ich znajomość jest nie tylko obywatelskim obowiązkiem, ale i lekcją wychowania patriotycznego. Znajomość poszczególnych aktów konstytucyjnych, czas ich powstania, dochodzenie do szczegółowych rozwiązań, warunki, w jakich one miały swój początek i zakończenie działalności, ma znaczenie nie tylko retrospekcyjne. Poznanie dziejów konstytucyjnych czy nawet ustroju, zgłębienie poszczególnych konstytucji i ich funkcjonowania, potrzebne jest do zrozumienia obowiązujących aktów ustrojowych. Tworzenie nowej konstytucji wiąże się z procesem sięgania do tego wszystkiego, ważnego i przełomowego, co w dziejach danej państwowości najczęściej już wystąpiło. Pisanie konstytucji jest wyrazem historii, następuje zjawisko dokonywania optymalnych wyborów formy ustroju państwowego, systemu rządów oraz poszczególnych rozwiązań instytucjonalnych, organizacyjnych i proceduralnych. Znajomość tradycji zatem pozwala wybrać najlepsze w danym momencie historycznym rozwiązania, a w każdym razie uniknąć tych, które się albo nie sprawdziły, albo skompromitowały. Tak czy inaczej, dziedzictwo rodzimego konstytucjonalizmu to czynnik umożliwiający lepsze poznanie i zrozumienie obowiązującego prawa, poszukanie jakichś punktów wspólnych albo i rozbieżnych, gdyż tradycja to nie tylko kontynuacja, ale i negacja tego wszystkiego, co okazało się złe, niesłuszne, nieegzekwowalne. Rok 1997 kończący 4-letnią kadencję koalicji SLD-PSL przyniósł niezwykłe wydarzenie w dziejach państwa polskiego, które zwycięsko wyszło z transformacji ustrojowej. Uwolniło się pokojowo od dominacji sowieckiej, otworzyło się nie tylko gospodarczo, ale politycznie i kulturalnie do demokracji zachodniej. Determinacja socjaldemokratów i ludowców doprowadziła do uchwalenia jednej z najbardziej udanych konstytucji. Zgromadzenie Narodowe, które ją przyjmowało, prowadzili ludowcy: Józef Zych – marszałek Sejmu i Adam Struzik – marszałek Senatu. Przed dwudziestu pięciu laty patrzono w przyszłość z nadzieją, że doświadczenia przeszłości, w której łamano praworządność konstytucyjną, już nigdy się nie powtórzą. Obrady związane z rocznicą 20-lecia przyjęcia konstytucji i rokiem 1997 były uroczystością zorganizowaną z pełną determinacją przez Polskie Stronnictwo Ludowe, ponieważ zagrożona została praworządność. Obecnie znajdują się siły polityczne, które dezawuują obowiązującą konstytucję, podejmują próby jej zmiany. Czego szukają, czy doświadczenia przeszłości mają jakieś znaczenie w ich projektach legislacyjnych. Przybliżamy im konstytucjonalizm i dzieje polskiego parlamentaryzmu. W Sejmie bowiem powstały konstytucje, było ich bardzo wiele, ponieważ każda z uchwał sejmowych w I Rzeczpospolitej Polskiej, nazywana była konstytucją. To wtedy doskonalił się ustrój Królestwa Polskiego, byliśmy brani w Europie jako przykład prawdziwej demokracji. Ale przyszły złe czasy i złe obyczaje parlamentarne, które doprowadziły do upadku I i później odrodzonej II RP.
Po ponad 800 latach bytu państwowego, 24 października 1795 roku Polska została wymazana z mapy świata. Wydarzenie to było pierwszym tego typu aktem w Europie i chociaż zdarzały się wcześniej aneksje, czy częściowe rozbiory państw, to jednak podział całego obszaru państwa pomiędzy kraje ościenne był zajściem niemającym wcześniej precedensu w historii. W konwencji petersburskiej z 26 stycznia 1797 roku zaborcy obiecywali nigdy nie dopuścić do wskrzeszenia Polski. Sądzili, że sprawa polska jest już zamknięta. Historia pokazała, jak bardzo się mylili. W dziejach Polski doszło do kilku zrywów powstańczych. W większości przypadków ich celem była obrona wolności lub odzyskanie niepodległości, a zasięg działań powstańczych objął prawie cały kraj. Część zrywów miała jednak charakter lokalny, ograniczony do jednego regionu, jak powstania wielkopolskie. W przeważającej większości polskie zrywy powstańcze mimo bohaterstwa walczących kończyły się klęską. Tych, które zakończyły się zwycięstwem było zaledwie kilka: wystąpienie Wielkopolan w 1806 roku, Powstanie Wielkopolskie w latach 1918–1919 roku, powstanie sejneńskie w sierpniu 1919 roku, trzecie powstanie śląskie w 1921 roku. Mieszkańcy poznańskiego – Wielkopolanie i Kujawiacy gremialnie brali udział we wszystkich najważniejszych powstaniach polskich. Wśród nich znaleźli się ochotnicy z Mogilna, Strzelna, Trzemeszna, Orchowa, Dąbrowy, Jezior Wielkich – współczesnych powiatów: mogileńskiego, gnieźnieńskiego i słupeckiego. Prezentowana w Muzeum Niepodległości w Warszawie wystawa pt. „Nasze zrywy powstańcze 1806–1918/19” jest owocem współpracy samorządów zrzeszonych w Stowarzyszeniu „Sąsiedzi”. To wyraz hołdu i szacunku dla mieszkańców regionu zaangażowanych w dążenia niepodległościowe i wspaniała okazja do promocji Naszej Małej Ojczyzny.
W informatorze wystawy Wielkanoc. Ikonografia współczesnych kart pocztowych zaprezentowane zostały współczesne karty wielkanocne znajdujące się w zbiorach Muzeum Niepodległości, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu oraz w zbiorach prywatnych. Święta Wielkanocne były okazją do przedstawienia blisko 290 kart. Najważniejszą kategorią są zbiory zgromadzone w dziale Dokumentacji Życia Społecznego Muzeum Niepodległości. Zarówno wystawa jak i towarzyszący jej katalog przedstawia wybrane przykłady z kilku poprzednich lat, typowe i charakterystyczne. Typologia tych obiektów składa się na karty z elementami sakralnymi, religijnymi, karty z elementami ludowymi, z tradycją ustną oraz karty „świeckie” eksponujące obiekty wiosenne, motywy związane z pokarmami, itp.
Publikacja Ks. kanonik Jan Golędzinowski – duchowny, społecznik radny Warszawy, więzień Pawiaka, Auschwitz i Dachau autorstwa Beaty Michalec, pod redakcją Tadeusza Skoczka, wydana została przez Muzeum Niepodległości w Warszawie i Dom Kultury Świt w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy. ”. Jest to pierwsza publikacja jak do tej pory była wydana i w całości poświęcona Targówkowi Mieszkaniowemu.
Beata Michalec od wielu lat zajmuje się w swojej pracy naukowej historią regionu – Warszawy, w tym historią Targówka. Jako radna Miasta Stołecznego Warszawy, członkini Komisji Nazewnictwa przyczyniła się do nadania na Targówku Mieszkaniowych imienia Jana Ignacego Golędzinowskiego jednemu ze skwerów przy wejściu do Metra.
W niniejszej publikacji przez pryzmat postaci pierwszego proboszcza i budowniczego kościoła Chrystusa Króla przenosi nas w czasy okresu międzywojennego, w panującą atmosferę życia codziennego na Targówku. Przybliża nam postać ks. Golędzinowskiego, społecznika, który zmienił oblicze tej części miasta.
Od momentu budowy parafii Chrystusa Króla przy ul. Tykocińskiej i pojawienia się tam ks. Jana Golędzinowskiego, Targówek zmienił swoje oblicze. Prężne działania księdza, jako proboszcza i prezesa Towarzystwa Miłośników Targówka przyczyniły się do rozwoju tego miejsca. Targówek wyprowadzono z największego ubóstwa, władze miejskie we współpracy z proboszczem dokonały wielkiego skosu cywilizacyjnego. Mieszkańcy nie czuli się odrzuceni, ich codzienny byt się poprawiał. Próby unowocześnienia i przekształcenia oblicza dzielnicy, bliższego związania z lewobrzeżną Warszawą to wielka zasługa ks. Jana Golędzinowskiego. Jego troska o ucywilizowanie dzielnicy, dbałość o kulturę obyczajów przyczyniło się do tego, że na Targówku zagościł rozwój. Targówek jest tym miejscem stolicy, gdzie historia i tradycja splatają się z dniem dzisiejszym.
Boże Narodzenie. Ikonografia współczesnych kart świątecznych to katalog wystawy pod redakcją Haliny Murawskiej i Tadeusza Skoczka. W niniejszym informatorze Czytelnik odnajdzie zestawienie ikonografii współczesnych kart świątecznych oraz fotografie pocztówek związanych ze świętami Bożego Narodzenia. Ta publikacja zawiera również teksty autorstwa Adama Struzika Gromniczna w muzeum i dr Tadeusza Skoczka Kartki świąteczne jako niematerialne dziedzictwo kultury.
