Uroczyste otwarcie wystawy „I trzeba było żyć. Kobiety w KL Ravensbrück” odbyło się 18 września 2011 roku o godz. 12.00 w Muzeum Więzienia Pawiak. Ekspozycja porusza problematykę życia kobiet w obozie KL Ravensbrück, w którym w okresie okupacji przebywało ok. 40 000 Polek. Obóz ten nie jest tak szeroko znany w świecie i w Polsce jak KL Auschwitz czy KL Lublin/Majdanek, jednak stosowano w nim nie mniej okrutne metody, m.in. przeprowadzano eksperymenty pseudo-medyczne na więźniarkach. Z Pawiaka do KL Ravensbrück wysłano trzynaście transportów żeńskich, ostatni 30 lipca 1944 roku w trakcie ewakuacji więzienia.

Wernisaż rozpoczęła Joanna Gierczyńska, kurator wystawy i kustosz Muzeum Więzienia Pawiak, która powitała zgromadzonych gości: byłych więźniów Pawiaka i obozów koncentracyjnych, ich rodziny oraz przedstawicieli środowisk kombatanckich, wśród nich m.in. Szare Szeregi.

Autorka scenariusza i kurator wystawy Barbara Oratowska z Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” w Lublinie powiedziała kilka słów na temat koncepcji wystawy, podkreślając, że lublinianki i warszawianki, które udostępniły swoje wizerunki są przykładem godnego i szczęśliwego życia pomimo straszliwych doświadczeń obozowych. Następnie wystąpiła p. Alicja Gawlikowska, która przebywała w obozie od września 1941 roku do jego wyzwolenia w 1945 roku. Nazwała ten pobyt szkołą życia, zaznaczyła jednak, że nawet w tych niezwykle trudnych warunkach było miejsce na przyjaźń, solidarność, siostrzaną pomoc czy uśmiech. Aby przeżyć trzeba było mieć nadzieję i silną wolę przetrwania. Jako przewodnicząca Koła Ravensbrüczanek zaakcentowała, że doświadczenia obozowe wytworzyły między więźniarkami niezwykle mocną więź na całe życie. Po wojnie spotykały się już nie tylko by wspominać, ale by opowiadać o swoim życiu, dzieciach, rodzinie, pracy zawodowej.

Część artystyczna zatytułowana „Drogi do Ravensbrück” w wykonaniu aktorki Marii Reif i skrzypka Wojciecha Proniewicza była hołdem złożonym wszystkim więźniarkom KL Ravensbrück. Niezwykle sugestywny wiersz Grażyny Chrostowskiej i fragmenty wypowiedzi sportretowanych kobiet połączone z przejmującą grą na skrzypcach wywarły duże wrażenie na zgromadzonych gościach. Wernisaż zakończył się wspólnym zwiedzaniem wystawy oraz poczęstunkiem. Wystawę będzie można obejrzeć do 29 lutego 2011 roku.