Narodowe Święto Niepodległości

Dnia 11 listopada 2013 r. delegacja Muzeum Więzienia Pawiak i Muzeum Niepodległości z dyrektor Jolantą Dąbek na czele złożyła kwiaty i zapaliła znicze pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego. Obecni byli również przyjaciele naszego Muzeum. Dziękujemy żołnierzom z Garnizonu Warszawa za wystawienie uroczystej Warty Honorowej.

Czytaj dalej

Odsłonięcie tablicy poświęconej ofiarom KL Warschau

W dniu 8 listopada 2013 r. o godz. 15.00 na terenie Muzeum Więzienia Pawiak od strony ul. Dzielnej odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej KL Warschau zorganizowana przez Komitet Budowy Pomnika Ofiar Obozu KL Warschau przy współudziale Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Muzeum Niepodległości w Warszawie. Symbolicznego aktu odsłonięcia tablicy z towarzyszeniem asysty honorowej Wojska Polskiego dokonali Jadwiga Łukasik, ocalała z rzezi Woli podczas Powstania Warszawskiego oraz Stanisław Zalewski – prezes Polskiego Związku byłych Więźniów Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Prezes Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Obozu KL Warschau Jan Rudziński powiedział: „Od dzisiaj istnienie obozu koncentracyjnego KL Warschau otrzymuje świadectwo potwierdzone przez Państwo Polskie”.

Czytaj dalej

Dni Pamięci Pawiaka 2013 – relacja

Dni Pamięci Pawiaka 2–5 października 2013 zgromadziły około 2000 osób, głównie młodzież gimnazjalną i licealną. Pierwszego dnia uczestnicy wysłuchali wykładu Roberta Markiewicza Eksterminacja i wypędzenia ludności cywilnej w czasie Powstania Warszawskiego. Autor poruszył w nim mało znany temat wywózek ludności cywilnej w czasie Powstania Warszawskiego poprzez grupowanie ich w tzw. punktach etapowych. Jednym z nich była dawna katownia gestapo w al. Szucha, gdzie obecnie mieści się Mauzoleum Walki i Męczeństwa – filia Pawiaka. Przedstawił też, jak zmieniała się liczba ludności Warszawy w latach 1939–1945, opowiedział o obozie Dulag121 i warunkach w nim panujących, o gehennie jaką przeżyli wypędzeni po powstaniu warszawiacy.

W kolejnych dniach prelekcje wygłosili Jan Jagielski z ŻIH oraz dr Maria Ciesielska. Jan Jagielski przedstawił sylwetki wybranych więźniów, m.in. Janusza Korczaka, Emanuela Ringelbluma, Dawida Przepiórki, Jana i Małgorzaty Rutkiewiczów – bliźniąt urodzonych na Pawiaku oraz przywołał najważniejsze fakty z historii pobytu więźniów pochodzenia żydowskiego na Pawiaku. W drugiej części spotkania odbył się spacer śladami dawnej dzielnicy północnej i warszawskiego getta.

Dr Maria Ciesielska wygłosiła dwa wykłady: Akcja „Tyfusy” – jeden z wielu sposobów na ocalenie życia więźniów Pawiaka oraz Czy to prawda, że na Pawiaku rodziły się dzieci? Ten ostatni wzbogacony został o oryginalne fragmenty nagrań video z Anną Tartanus-Czubatką i Lilii Hamann, które urodziły się na Pawiaku oraz Janem Herburt-Heybowiczem, najmłodszym więźniem.

Nie zabrakło również wrażeń artystycznych. Specjalnie na Dni Pamięci aktorka Maria Reif przygotowała spektakl Kamyk zacisnąć w dłoni, zachować w sercu, zostawić w pamięci – Akcja pod Arsenałem 70 lat później, w którym w rolę Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” brawurowo wcielił się Bartosz Martyna, a na skrzypcach akompaniowała aktorom Sandra Mrozowska. Z myślą o byłych więźniach Pawiaka uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 210 im Bohaterów Pawiaka, pod kierunkiem nauczycielek Beaty Regulskiej i Małgorzaty Wlazło-Rzeplińskiej, wystawili przedstawienie Pamiętamy.

Największą wagę miały jednak spotkania ze świadkami historii, nielicznymi już żyjącymi byłymi więźniami Pawiaka i Szucha: Leszkiem Zabłockim, Andrzejem Kotarskim, Stanisławem Zalewskim, Henrykiem Wasilewskim, Teresą Stępińską oraz Danutą Brzosko-Mędryk.

W Mauzoleum Walki i Męczeństwa rekonstruktorzy ze Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „Kotwica” i „Szaniec” przygotowali cykl czterech prezentacji historyczno-edukacyjnych Lepiej umrzeć niż zdradzić sprawę wraz z okolicznościową plenerową wystawą na dziedzińcu Ministerstwa Edukacji Narodowej. Przebrani w mundury SS-mańskie wzbudzali żywe zainteresowanie wśród osób odwiedzających gmach Ministerstwa.

Dni Pamięci Pawiaka zwieńczył premierowy pokaz filmu Pawiak w relacjach świadków w reż. Andrzeja Kałuszko, który zgromadził około 160 osób. Wśród nich również bohaterów filmu, którzy wzruszeni dziękowali pracownikom Muzeum i reżyserowi za realizację dokumentu.

Dni Pamięci Pawiaka zostały sfinansowane przez Miasto Stołeczne Warszawa