W ramach obchodów przypadającej w tym roku 71. rocznicy Akcji pod Arsenałem odbyły się w Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa w al. Szucha specjalnie opracowane programy edukacyjne. Wydarzenia przygotowane z myślą o gimnazjalistach i licealistach zgromadziły nie tylko młodzież warszawskich szkół, ale również innych mieszkańców stolicy.

We wtorek 25 marca goście obecni na głównej sali ekspozycyjnej w Muzeum Więzienia Pawiak mogli wysłuchać wykładu pt. Sylwetki bohaterów „Kamieni na szaniec”. W oparciu o bogato ilustrowaną prezentację multimedialną pracownicy muzeum przybliżyli losy głównych bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego – „Rudego”, „Alka” i „Zośki”. W pierwszej części wykładu, obok prezentacji osobowości, cech charakteru i zainteresowań młodych harcerzy, ukazano także działalność w konspiracyjnych Szarych Szeregach, przypominając najbardziej znane i spektakularne akcje wspomnianej trójki wymierzone w okupanta. Natomiast w drugiej przedstawiono aresztowanie Jana Bytnara przez gestapo, uwięzienie na Pawiaku oraz bestialskie przesłuchania w al. Szucha. Prelekcję zakończyło opisanie odbicia „Rudego” w Akcji pod Arsenałem przez jego kolegów z konspiracji. Po wykładzie zainteresowani pod okiem przewodników zwiedzili muzealną ekspozycję, między innymi zrekonstruowane korytarz oddziału VII oraz więzienne cele i wysłuchali grypsów wysłanych przez więźniów z Pawiaka.

W środę 26 marca zaprosiliśmy do wzięcia udziału w spacerze szlakiem historii Szarych Szeregów i Akcji pod Arsenałem pt. „Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec …”. Wycieczka rozpoczęła się spod pomnika Kopernika, następnie wiodła ulicą Królewską oraz przez Pl. Piłsudskiego i Ogród Saski, dalej ul. Senatorską i zakończyła się pod Arsenałem. Na trasie uczestnicy mogli posłuchać m. in. o genezie powstania Szarych Szeregów, poznać bliżej postać Aleksandra Kamińskiego oraz przypomnieć sobie o akcjach takich jak: zerwanie hitlerowskiej flagi z gmachu Zachęty przez „Rudego” czy spalenie niemieckiej litery „V” przez członków „Wawra”. Po miejscach związanych z harcerską konspiracją oprowadzał znany i ceniony warszawski przewodnik Arkadiusz Żołnierczyk. Tego samego dnia odbyły się również spotkania ze świadkiem historii w Mauzoleum Walki i Męczeństwa. Z młodzieżą w dawnej katowni gestapo rozmawiał p. Leszek Zabłocki, były więzień Pawiaka i al. Szucha oraz obozów KL Lublin/Majdanek, KL Gross-Rosen i  podobozu KL Flossenbürg w Leitmeritz. Wspomnienia kombatanta dotyczące między innymi działalności konspiracyjnej w szeregach Związku Jaszczurczego, przybliżające okoliczności aresztowania czy opisujące metody przesłuchań gestapo i warunki egzystencji więźniów w pawiackich celach wzbudziły spore zainteresowanie młodzieży. Widząc zaciekawione twarze młodych ludzi słuchających opowieści kombatanta po raz kolejny sprawdziło się, że nikt lepiej nie przekazuje wiadomości o przeszłości jak właśnie świadkowie historii. Obok poznania wspomnień z okresu okupacji zebrani mogli również zwiedzić oryginalnie zachowane wnętrza dawnego aresztu podręcznego gestapo, m. in. zobaczyć tzw. cele tramwaje i izolatki oraz wyryte przez osadzonych na ścianach tych pomieszczeń inskrypcje o głębokiej i osobistej wymowie.

W trakcie dwudniowych obchodów 71. rocznicy Akcji pod Arsenałem w wydarzeniach przygotowanych przez Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa wzięło udział około 250 osób. Niezmiernie cieszy fakt sporej frekwencji oraz zainteresowania młodzieży historią. Wszystkim uczestnikom dziękujemy za przybycie do naszych placówek oraz zapraszamy do uczestnictwa w przyszłych wydarzeniach i uroczystościach.

Czytaj dalej →