Rewitalizacja Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej w toku
W czerwcu 2013 rozpoczął się kolejny etap prac remontowych obiektów Cytadeli Warszawskiej. Wykonawca prac – międzynarodowe konsorcjum budowlane SKANSKA przystąpił do prac w Pawilonach X I XI. Zakres prac przewiduje wymianę więźby dachowej, stolarki okiennej, osuszenie i odgrzybienie murów i wykonanie izolacji przeciwwilgociowej. Poniżej kilka zdjęć z trwających prac.
Rozpoczęcie prac rewitalizacyjnych w Bramie Bielańskiej Cytadeli Warszawskiej
Informujemy, że w drugiej połowie kwietnia 2013 r. ruszyły pierwsze prace remontowe związane z rewitalizacją Bramy Bielańskiej (Wrota Michajłowskie), drugiej północnej bramy Cytadeli Warszawskiej od strony skarpy. Celem planowanych działań konserwatorskich jest powstrzymanie procesów niszczenia, odtworzenie pierwotnego wyglądu obiektu oraz zabezpieczenie go przed niszczącym działaniem czynników atmosferycznych. Założeniem podstawowym jest konieczność zachowania możliwie największej części niezmienionej „substancji zabytkowej” przy utrzymaniu wymaganych standardów jakości materiałów i technologii. Po ustawieniu rusztowań na elewacjach przeznaczonych do remontu dokonany zostanie dokładny przegląd całej elewacji. Istniejące tynki zostaną skute, tak, aby nie uszkodzić muru. Cała elewacja będzie oczyszczona, a warstwy ziemi leżące na tarasie górnym i północnym zostaną usunięte. Wykonane zostaną poziome i pionowe izolacje przeciwwilgociowe. Na oczyszczonej elewacji przewidziane jest wykonanie prac tynkarskich, a po nałożeniu nowej warstwy tynków kolejnym etapem będą prace malarskie – cała powierzchnia nowych tynków zostanie pokryta farbą elewacyjną. Nadzór nad całością prac remontowych sprawuje Urząd Konserwatorski.
Konferencja “Cytadela. Niewola czy wolność?”
W dniu 9 marca 2013 w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej miała miejsce konferencja „Cytadela. Niewola czy wolność” poświęcona osobie bł. Honorata Koźmińskiego w 25-lecie jego beatyfikacji, zorganizowana z inicjatywy Archiwum Warszawskiej Prowincji Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów we współpracy z Muzeum Niepodległości. Organizatorem ze strony Zakonu był dyrektor Archiwum Warszawskiej Prowincji o. Grzegorz Filipiuk. 
Miejsce konferencji zostało wybrane nieprzypadkowo; Honorat Koźmiński był bowiem więźniem X Pawilonu w latach 1846-1847. W latach późniejszych niósł pociechę duchową więźniom Cytadeli, w tym również wielu skazanym na śmierć powstańcom styczniowym. Konferencji towarzyszyła też wystawa planszowa ukazująca życie i działalność bł. Honorata.
Konferencję zapoczątkowała msza św. w kościele Braci Mniejszych Kapucynów przy ul. Miodowej w Warszawie, po której uczestnicy przemieścili się do X Pawilonu. 
Słowo wstępne wygłosił dyrektor Muzeum Niepodległości dr Tadeusz Skoczek. O. G. Filipiuk wręczył dyrektorowi portret olejny bł. Honorata w charakterze daru Zakonu dla Muzeum, uzyskując obietnicę dyrektora, że znajdzie on swoje miejsce w nowej ekspozycji w X Pawilonie, po zakończeniu planowanym w najbliższym czasie remontu.
Następnie zebrani wysłuchali trzech referatów. Kustosz Muzeum X Pawilonu Jerzy Wągrodzki przedstawił historię X Pawilonu jako największego więzienia politycznego w epoce zaborów. Tytuł kolejnego referatu, wygłoszonego przez o. Juliusza Pyrka z Zakonu Kapucynów w Zakroczymiu brzmiał: „Przez Cytadelę do wiary – droga nawrócenia bł. Honorata”. Z kolei o. Grzegorz Filipiuk zapoznał zebranych z posługą, jaką nieśli w X Pawilonie kapucyńscy kapelani. Po referatach odbyła się krótka dyskusja, prelegenci odpowiadali też na pytania słuchaczy. Spotkanie w X Pawilonie cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem, wzięło w nim udział około 200 osób. Po jego zakończeniu zebrani, podzieleni na grupy, zostali oprowadzeni po ekspozycji muzealnej przez pracowników Muzeum. Była to kolejna impreza zorganizowana w Muzeum Niepodległości w ramach obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego.
Umowa podpisana! Rusza remont!
25 lutego 2013 roku w 150 – lecie wybuchu powstania styczniowego oraz 50 – lecie istnienia Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (stanowiącego od 1990 r. oddział Muzeum Niepodległości w Warszawie), Adam Struzik Marszałek Województwa Mazowieckiego i dr Tadeusz Skoczek Dyrektor Muzeum Niepodległości podpisali w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego umowę o dofinansowaniu projektu unijnego dotyczącego rewitalizacji X i XI Pawilonu Cytadeli Warszawskiej oraz Bramy Bielańskiej. Ogólna suma projektu wynosi 15 mln zł, w tym 12 mln z dotacji unijnych. Remont zakończy się w 2014 roku. Działania zmierzające do rewitalizacji Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej pozwolą wyremontować dach, okna i odnowić elewację oraz wykonać izolację przeciwwilgociową ścian fundamentowych, zmodernizować wystawy stałe. Obiekt muzealny zyska nowy wyraz i z pewnością przysłuży się do częstszego odwiedzania przez turystów z kraju i ze świata.
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej to jedno z najważniejszych miejsc martyrologii polskiej z epoki zaborów. Zlokalizowane na terenie twierdzy zbudowanej w latach 1832-1836 na wzgórzu żoliborskim z rozkazu cara Mikołaja I po stłumieniu powstania listopadowego. Wśród więźniów X Pawilonu były tak wybitne postaci polskiej historii jak Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, ks. Piotr Ściegienny, Stefan Okrzeja i wielu innych.
Po II wojnie światowej Cytadela znalazła się w gestii wojska. X Pawilon wydzielono wraz z najbliższym otoczeniem i udostępniono zwiedzającym w 1963 r. Dzisiaj możemy obejrzeć ekspozycje stałe tj. Więźniowie X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, Józef Piłsudski w X Pawilonie, Sybiracy 1940-1956.
Obchody 150.rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego
Muzealne obchody 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego zainaugurowała uroczystość w Muzeum Niepodległości w dniu 20 I br. W jej programie znalazła się bardzo interesująca prelekcja o powstaniu prof. dr hab. Mariana Marka Drozdowskiego, w której zawarł również wiele osobistych refleksji związanych ze zrywem styczniowym. Po niej miał miejsce koncert Pamięci Powstania Styczniowego w wykonaniu chóru męskiego im. Wacława Lachmana Towarzystwa Śpiewaczego „Harfa” pod dyrekcją Katarzyny Zemler. Złożyły się nań polskie pieśni historyczne i patriotyczne ze szczególnym uwzględnieniem Powstania Styczniowego oraz kilka kolęd. W programie znalazły się m.in. utwory: Hej Strzelcy wraz, Piosnka żołnierska, Pobudka, Jak to na wojence ładnie, Radości Wam powiadam, Sztandary Polskie w Kremlu, Dzisiaj w Betlejem, Mizerna Cicha, Bóg się rodzi, Warszawianka, Marsz, Marsz Polonia, Pożegnanie, Ostatni Mazur. Gościnnie wystąpił Jerzy Antepowicz – tenor. Koncert został owacyjnie przyjęty przez bardzo licznie przybyłą publiczność, która doczekała się kilku bisów. Uroczystość prowadził kustosz Muzeum X Pawilonu Jerzy Wągrodzki. Po koncercie wszyscy zainteresowani udali się użyczonym przez wojsko autokarem do Muzeum X Pawilonu, gdzie o godz. 13.00 odbyło się uroczyste złożenie kwiatów w celi gen. Romualda Traugutta. Tutaj, w celi dyktatora powstańczego, zaproszone delegacje oddały hołd bohaterom walk powstańczych. Wieńce złożyli kolejno przedstawiciele: Ministerstwa Obrony Narodowej, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Wojewody Mazowieckiego, Urzędu Dzielnicy Żoliborz, Urzędu Miejskiego w Płońsku, Marszałka Województwa Mazowieckiego i Muzeum Niepodległości. Po uroczystości chętni skorzystali z bezpłatnego zwiedzania z przewodnikiem Muzeum X Pawilonu.
Następnego dnia, w poniedziałek 21 stycznia br. o godz. 17.00 odbyły się główne obchody powstańczej rocznicy pod Krzyżem gen. Romualda Traugutta przygotowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej we współpracy z Dowództwem Garnizonu Warszawa, Dowództwem Wojsk Lądowych, Muzeum Niepodległości i Zarządem Głównym Stowarzyszenia Szare Szeregi. Tutaj, w pobliżu miejsca pamiętnej egzekucji członków Rządu Narodowego na południowych stokach Cytadeli Warszawskiej, z udziałem wojskowej asysty honorowej i licznie przybyłych pocztów sztandarowych, zorganizowany został Uroczysty Capstrzyk Styczniowy w oprawie ceremoniału wojskowego. Uroczystość rozpoczęła się hymnem państwowym odegranym przez Orkiestrę Reprezentacyjną Wojska Polskiego, która zapewniła oprawę muzyczną imprezy. Po hymnie nastąpiło przywitanie zgromadzonych przez prowadzącego uroczystość płk rez. Lecha Pietrzaka. Następnie głos zabrał Minister Obrony Narodowej, Tomasz Siemoniak, który w okolicznościowym wystąpieniu nawiązał do dramatycznych wydarzeń stycznia 1863 r. Po nim krótką modlitwę ekumeniczną odmówili duchowni wyznania ewangelickiego, prawosławnego i rzymskokatolickiego. Najważniejszą część uroczystości stanowił Apel Pamięci odczytany przez oficera Wojska Polskiego zakończony salwą honorową Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego ku czci powstańców 1863 r. Następnie odbyło się uroczyste złożenie wieńców i wiązanek kwiatów pod wspomnianym Krzyżem przez przybyłe na uroczystość delegacje. Wieńce i kwiaty złożyli przedstawiciele: Marszałka Sejmu – poseł Marcin Kierwiński, Senatu – senator Stanisław Gorczyca, Ministerstwa Obrony Narodowej na czele z Ministrem Obrony Narodowej Tomaszem Siemoniakiem, Instytutu Pamięci Narodowej na czele z prezesem dr Łukaszem Kamińskim, Delegacja Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na czele z płk Zbigniewem Krzywoszem, w imieniu Wojewody Mazowieckiego Krzysztof Gołębiewski, w imieniu Marszałka Województwa Mazowieckiego – członek Zarządu Województwa Mazowieckiego Wiesław Raboszuk, w imieniu Pani Prezydent Warszawy – Andrzej Hagmajer, delegacja Muzeum Niepodległości z Panią Dyrektor Jolantą Dąbek, w imieniu Burmistrza Śródmieścia – zastępca burmistrza Krzysztof Czubaszek, w imieniu Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej – komendant główny gen. dyw. Mirosław Rozmus, delegacja WAT na czele z płk Ryszardem Salą, delegacja 1 Dęblińskiego Batalionu Drogowo-Mostowego im. gen. Romualda Traugutta na czele z d-cą ppłk Adamem Bednarczykiem, delegacja Klubu Byłych Więźniów Politycznych Obozów Koncentracyjnych Mauthausen-Gusen, delegacja Komendy Głównej Związku Harcerstwa Polskiego na czele z Panią Naczelnik hm. Małgorzatą Sinicą oraz delegacje społeczeństwa Warszawy. Po złożeniu kwiatów i odegraniu sygnału „Śpij kolego” uroczystość zakończono.
Kolejną imprezą, w której wzięła udział delegacja Muzeum Niepodległości była wieczorna uroczystość 22 stycznia br., której głównym organizatorem był Komitet Społeczny Uczczenia 150. Rocznicy Powstania Styczniowego. Pod Krzyżem gen. Romualda Traugutta ok. godz. 19.00 zebrali się członkowie Komitetu na czele z wicemarszałkiem Sejmu RP, posłem Prawa i Sprawiedliwości, Markiem Kuchcińskim i prof. W. Wysockim z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, przedstawiciele Kręgu Pamięci Narodowej im. Stefana Melaka, z przewodniczącym A. Melakiem, delegacja Związku Piłsudczyków na czele z prezesem J. Kasprzykiem, a także obecna była wojskowa asysta honorowa i poczty sztandarowe organizacji kombatanckich i cechów rzemieślniczych, duchowni oraz mieszkańcy Warszawy. Uroczystość zainaugurowało wspólne odśpiewanie hymnu państwowego przez zebranych. Efektowną oprawę imprezy zapewnili członkowie grup rekonstrukcyjnych w strojach historycznych z epoki Powstania Styczniowego, zarówno piechota, jak i jazda. Odtworzyli oni potyczkę powstańczą, tj. atak oddziałów polskich na stanowisko artylerii rosyjskiej. W programie znalazła się ponadto wspólna modlitwa zebranych, Apel Pamięci zakończony salwą honorową oraz złożenie kwiatów przez uczestników pod Krzyżem Traugutta, wśród których znalazła się delegacja Muzeum Niepodległości na czele z wicedyrektorem Adamem Wiszniewskim. Uroczystość zakończyło wspólne odśpiewanie przez zebranych pieśni Boże coś Polskę.
Następnego dnia, tj. 23 stycznia o godz. 10.00 odbył się okolicznościowy apel młodzieży szkolnej Bramie Straceń na stokach Cytadeli Warszawskiej, w którym wzięli udział uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 30 im. Powstańców 1863 roku z Warszawy. Słowo wstępne wygłosił kustosz Muzeum X Pawilonu Jerzy Wągrodzki. Po złożeniu kwiatów pod tablicą memorialną młodzież uczestniczyła w lekcjach muzealnych nt. Powstania Styczniowego na ekspozycji w X Pawilonie.
W następnych dniach na ekspozycji w X Pawilonie także odbywały się lekcje muzealne o Powstaniu Styczniowym. Szczególną atrakcją dla młodzieży był udział przedstawicieli grup rekonstrukcji historycznej: Insurekcyia i Stowarzyszenia Artylerii Dawnej Arsenał. Ubrani w stroje z epoki, w barwny sposób opowiadali o uzbrojeniu, umundurowaniu i zasadach prowadzenia walk powstańczych.
Na koncert Pamięci Powstania Styczniowego przygotowano 500 kolorowych zaproszeń, które zostały doręczone osobiście do wytypowanych osób przez pracowników Oddziału, rozdane widzom koncertu Kolęda Polska 12 I br. w Muzeum Niepodległości oraz wysłane pocztą. Odpowiednie informacje pojawiły się także w mediach elektronicznych (strony internetowe Muzeum Niepodległości i Muzeum X Pawilonu oraz portal społecznościowy Facebook), a także w prasie ilustrowanej. Z ramienia Muzeum Niepodległości za przygotowanie w/w imprez odpowiedzialny był kierownik Muzeum X Pawilonu Jerzy Wągrodzki, a zaangażowany był cały zespół merytoryczny Oddziału – Muzeum X Pawilonu oraz, w zakresie promocji – także pracownicy Działu Edukacji i Promocji (koncert).
Ruszamy z przetargami na roboty budowlane!
Roboty budowlane w kompleksie obiektów Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej obejmujące budynki X i XI Pawilonu
http://bip.muzeum-niepodleglosci.pl/aktualne-zamowienia-publiczne/
Optymistyczne wieści z posiedzenia Zarządu Województwa Mazowieckiego
W dniu 13 listopada 2012 Zarząd Województwa Mazowieckiego podjął Uchwałę Nr 2321/208/12 w sprawie zatwierdzenia do dofinansowania projektu Muzeum Niepodległości w Warszawie pn.: „Kompleksowa poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału Cytadeli Warszawskiej w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca” znajdującego się w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013 (IWIPK), Priorytet VI „Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji” dla Działania 6.1 „Kultura”.
Poranek Niepodległościowy TVP Info
W dniu 11 XI 2012 r. redakcja TVP Info zrealizowała na terenie Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, zlokalizowanym w budynku słynnego carskiego więzienia śledczego dla więźniów politycznych, emitowany na żywo, okolicznościowy program związany z Narodowym Świętem Niepodległości. W godzinach 6.00-12.00 realizatorzy programu wchodzili wielokrotnie na antenę, przeprowadzając rozmowy z zaproszonym gośćmi oraz emitując materiały filmowe i ikonograficzne wiążące się z problematyką o niepodległości w kontekście wydarzeń listopada 1918 r.. Wśród rozmówców byli m.in. wnuk Józefa Piłsudskiego Krzysztof Jaraczewski, historycy dr Janusz Osica, Maciej Krawczyk, radca generalny MON Krzysztof Sikora, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego Zbigniew Wawer, pracownicy Muzeum Niepodległości: dyrektor dr Tadeusz Skoczek, dr Anna Milewska – Młynik, Krzysztof Mordyński, Paweł Bezak i Jerzy Wągrodzki, kierownik Muzeum X Pawilonu. Byli też przedstawiciele młodego pokolenia: młodzież z LXXVI Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz harcerze. Program ubarwiały występy kilku grup rekonstrukcji historycznej. X Pawilon, przez które przewinęły się tysiące bojowników o niepodległość w epoce zaborów, w tym tak znane postaci jak Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, ks. Piotr Ściegienny, Gustaw Ehrenberg, Józef Montwiłł-Mirecki i wielu innych, jest pod tym względem obiektem wyjątkowym. Dobrze, że stał się miejscem takiego programu, przygotowanego z okazji 94. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Posiedzenie Komisji Planowania Przestrzennego Rady Dzielnicy Żoliborz w MXP
W dniu 10 października 2012 r. o godz. 18.00 w Muzeum odbyło się posiedzenie Komisji Planowania Przestrzennego Rady Dzielnicy Żoliborz. Obrady prowadził Przewodniczący Komisji dr Adam Buława.
PORZĄDEK OBRAD:
1. Ustalenie i zatwierdzenie porządku obrad.
2. Wizja lokalna obiektów X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej – oddziału Muzeum Niepodległości.
3. Informacja nt. projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013 działanie 6.1 Kultura pn. Poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału Cytadeli warszawskiej – w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca.
4. Informacja nt. projektu rewitalizacji Zespołu Brama Straceń, przygotowanego na zamówienie Zarządu Dzielnicy Żoliborz w poprzedniej kadencji.
5. Sprawy różne i wolne wnioski.
6. Zakończenie obrad.
Gospodarze spotkania:
Pan dr Tadeusz Skoczek – dyrektor Muzeum Niepodległości
Pan mgr Jerzy Wągrodzki – kierownik oddziału Muzeum Niepodległości – X Pawilon Cytadeli Warszawskiej
Pan Bogdan Sieradzki – specjalista ds. remontowo – budowlanych w Muzeum Niepodległości
Zaproszeni Goście:
Pan Witold Sielewicz – Zastępca Burmistrza Dzielnicy Żoliborz
Pani Zdzisława Frydrych – Naczelnik Wydziału Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy Żoliborz
Informacja:
– obecni: członkowie Komisji z przewodniczącym dr A. Buławą, nie było z-cy Burmistrza i Naczelnika WAiB (był inspektor z tego Wydziału), z ramienia Muzeum ww. gospodarze oraz A. Wiszniewski,
– przed obradami wszyscy zwiedzili teren MXP wraz ze stokami – oprowadzał. J. Wągrodzki, całość fotografował J. Jaskólski,
– obrady – zgodnie z ww. porządkiem:
– po powitaniu Dyrektor MN opisał MXP wskazując na jego wagę w historii Polski, poinformował o naszych staraniach dot. rewitalizacji i zadaniach z tym związanych oraz aktualnym stanie tj. po preumowie, a przed podpisaniem ostatecznej umowy (radni obiecali pomoc w postaci stosownego wystąpienia, uchwały etc., popierającego nasze działania), otrzymali też zaproszenie do zwiedzania Muzeum z deklaracją, że będą informowani o programie MXP,
– B. Sieradzki poinformował szczegółowo o projekcie rewitalizacji MXP – wspólnie z A. Wiszniewskim odpowiadał na pytania,
– przedstawiciel Wydziału Architektury Gminy Żoliborz poinformował o projekcie rewitalizacji Bramy Straceń i otoczenia – projekt zakłada m.in. likwidację tzw. mauzoleum z lat 50-tych XX w., poważne prace ziemne i budowlane w celu odtworzenia stanu sprzed II wojny światowej, przeniesienie znicza gazowego itp. – są to znaczne koszty (rzędu 15 mln. zł.), których nie ma w budżecie gminy, nie ma też żadnych terminów,
– na zakończenie A. Buława podziękował za spotkanie ponownie deklarując pomoc w naszych staraniach,
– wszyscy goście otrzymali wydawnictwa MN oraz szczegółową informację o zakresie i stanie naszych działań związanych z rewitalizacją MXP.
Muzeum Niepodległości jest beneficjentem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 działanie 6.1 Kultura pn. Poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału – Cytadeli Warszawskiej – w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca.
“Podróż do Wierszyny – Sybiracy”
W dniu 19 września 2012 r. odbył się oficjalny wernisaż wystawy zatytułowanej Podróż do Wierszyny – Sybiracy. Uroczystość prowadzoną przez redaktora Romana Czejarka – dziennikarza Telewizji Polskiej rozpoczął Marszałek Senatu Rzeczpospolitej Polskiej Bogdan Borusewicz, składając kwiaty w celi Romualda Traugutta, straconego na terenie Cytadeli Warszawskiej w 1864 r. Marszałek Bogdan Borusewicz w swoim przemówieniu przybliżył licznie zgromadzonym gościom szczegóły podróży do Wierszyny, przedstawiając realia życia zamieszkujących ją dzisiaj potomków polskich osadników. Obecna na wernisażu Jolanta Dąbek zastępca dyrektora ds. programowych Muzeum Niepodległości podkreśliła wyjątkowość X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, zwracając uwagę na ciekawą ekspozycję stałą Sybiracy 1940-56 oraz zapowiedziała projekt rewitalizacji całości obiektu.
