JAN RZOŃCA


(1843-1862)

konspirator, zamachowiec.

Ur. w Warszawie, pracował jako czeladnik w zakładzie litograficznym. Związany z obozem czerwonych, radykalnym ugrupowaniem niepodległościowym; był dziesiętnikiem w Warszawskiej Organizacji Miejskiej. Wykonawca inspirowanego przez lewicę czerwonych, nieudanego zamachu na naczelnika fasadowego Rządu Cywilnego w Królestwie Polskim margrabiego Aleksandra Wielopolskiego: 15 VIII 1862 w Alejach Ujazdowskich wskoczył na stopień powozu wiozącego margrabiego do Łazienek i usiłował ugodzić go zatrutym sztyletem. Ujęty podczas ucieczki i  uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Wyrokiem sądu wojskowego skazany 23 VIII t.r. na karę śmierci. Powieszony publicznie na stokach Cytadeli 26 VIII 1862 wraz z Ludwikiem Ryllem, wykonawcą również nieudanego zamachu na Wielopolskiego w dn. 7 VIII t.r. w gmachu Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu przy Placu Bankowym.

 

Muzeum X Pawilonu – kartoteka więźniów Cytadeli.