W 2023 roku przypada 180 rocznica urodzin i 100 rocznica śmierci wybitnego polskiego artysty żydowskiego pochodzenia Aleksandra Sochaczewskiego.
Zarząd Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę o ustanowieniu roku 2023 ,,Rokiem Aleksandra Sochaczewskiego na Mazowszu”.
Artysta urodził się w Iłowie koło Sochaczewa na Mazowszu. Jego właściwe nazwisko brzmiało Lejb Sonder. Uczęszczał do Warszawskiej Szkoły Rabinów, a następnie podjął studia w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Aresztowany został w 1862 roku w wyniku carskich represji spowodowanych nieudanymi zamachami na Aleksandra Wielopolskiego. Więziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej a następnie skazany na 20 lat zesłania, w tym 10 lat katorgi i 10 lat zwykłego osiedlenia. W 1884 roku powrócił z zsyłki jednakże władze carskie nie pozwoliły mu na pozostanie w granicach Królestwa Polskiego. Mieszkał we Lwowie a następnie w Monachium i Brukseli. Pośmiertnie, w 1924 roku, został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
W zbiorach Muzeum Niepodległości znajduje się większość kolekcji malarstwa artysty, z czego 118 dzieł znajduje się w galerii jego imienia na ekspozycji stałej w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Aleksander Sochaczewski był tu więziony a następnie zesłany na Syberię. Jego dzieła stanowią swoistego rodzaju dokumentację niedoli Polaków skazanych na banicję bezpośrednio po upadku powstania. Przypomnienie postaci artysty w odniesieniu do obchodzonej również w 2023 roku 160 rocznicy związanej ze styczniowym zrywem 1863 roku wydaje się więc szczególe.
Muzeum Niepodległości podjęło już kroki dotyczące upamiętnienia Aleksandra Sochaczewskiego poprzez współpracę z Pocztą Polską. Na okolicznościowej kartce pocztowej, która wydana została z okazji 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, główny motyw stanowi reprodukcja największego dzieła artysty ,,Pożegnanie Europy”. Na znaczku pocztowym umieszczono reprodukcję obrazu pt. ,,Portret Heleny z Majewskich Kirkorowej”, co zwraca uwagę na fakt uczestnictwa w zesłaniu kobiet.
Kolejną inicjatywą Muzeum Niepodległości jest propozycja wzięcia udziału w sympozjum naukowym poświęconym artyście i czasom, w których żył.
Jest ono adresowane przede wszystkim do historyków, historyków sztuki, muzealników i filologów. Nadesłane propozycje wystąpień, będziemy starali się pogrupować według następujących zagadnień:
– twórczość i życie Aleksandra Sochaczewskiego
– polskie malarstwo historyczne okresu przełomu XIX i XX wieku, ze szczególnym podkreśleniem zagadnień związanych z Powstaniem Styczniowym
– upamiętnienie okresu postyczniowego w literaturze
– udział kobiet w Powstaniu Styczniowym
– postawa kobiet wobec prześladowań popowstańczych
– losy zesłańców
– zaangażowanie społeczności wyznania mojżeszowego w działania powstańcze
Pokłosiem obrad będzie recenzowana publikacja wydana przez Wydawnictwo Naukowe Muzeum Niepodległości.
Zapraszamy serdecznie do wygłoszenia (max 20 min) referatów. Czekamy na zgłoszenia zawierające informacje wyszczególnione w załączonym formularzu.
Udział w sympozjum jest darmowy, jednak zastrzegamy sobie prawo selekcji zgłoszonych tematów na podstawie nadesłanych abstraktów. Forma obrad będzie zależna od aktualnej sytuacji epidemiologicznej oraz związanych z nią ograniczeń i utrudnień.
Informujemy, że konferencja będzie dokumentowana fotografiami zamieszczonymi na stronie Muzeum Niepodległości.
Emisja filmu dokumentalnego z konferencji będzie miała miejsce w mediach społecznościowych naszej placówki.
Dziedziny i dyscypliny naukowe: historia, historia sztuki, muzealnictwo, literaturoznawstwo, memuarystyka, filologia polska, judaistyka, językoznawstwo, kulturoznawstwo, archeologia.
Słowa kluczowe: historia, historia sztuki, muzealnictwo, Powstanie Styczniowe, pamięć historyczna, dziedzictwo, losy powstańców, postawy, sztuka.
Terminy:
• do 15 kwietnia 2023 roku – zgłoszenia chęci uczestnictwa, na adres e-mail: historia@muzn.pl
• 10 maja 2023 roku, godzina 9:00 – Sympozjum naukowe ,,Aleksander Sochaczewski i jego czasy” (Sala Kinowa im K. Beyera, X Pawilon Cytadeli Warszawskiej – Oddział Muzeum Niepodległości w Warszawie, ul. Skazańców 25 – wjazd od Wisłostrady)
• do 31 czerwca 2023 roku – nadsyłanie treści referatów na potrzeby planowanej monografii naukowej oraz oświadczeń przez ich autorów (wraz z ikonografią).
Link do wydarzenia w serwisie Facebook.
Do pobrania: