Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa “Dziś idę walczyć mamo… 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego”
W roku 2022 przypada 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Było to jedno z najważniejszych, a zarazem najbardziej dramatycznych wydarzeń zapisanych na kartach historii miasta. Planowane na kilka dni, trwało ponad 2 miesiące. Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza (jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej). Powstanie upadło po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
Powstanie było zrywem ludzi młodych. Większość żołnierzy wkroczyła w dorosłość podczas okupacji. Walczyli również małoletni. Młodsi członkowie Szarych Szeregów służyli w Harcerskiej Poczcie Polowej oraz podobnie jak kilkunastoletnie dziewczęta byli łącznikami i sanitariuszami, starsi walczyli z bronią w ręku na pierwszej linii frontu. Podczas Powstania kobiety nie tylko służyły jako lekarki, sanitariuszki, pielęgniarki (w służbie sanitarnej – stanowiły około 70–80 proc. personelu) i łączniczki, lecz także trafiały na pierwszą linię frontu. Były przewodniczkami w kanałach. Kobiece Patrole Minerskie brały udział w akcjach bojowych, z kolei oddział Dywersja i Sabotaż Kobiet m.in. przygotowywał sygnalizację dla alianckich lotników i odbierał zrzuty.
Powstanie Warszawskie w powszechnej świadomości najczęściej kojarzy się z żołnierzami Armii Krajowej, powstańcami oraz barykadami. Jednak w tym czasie obok powstańców była ludność cywilna. Przed wybuchem zrywu w Warszawie mieszkało 920 tys. ludzi, z czego 720 tys. w lewobrzeżnej części miasta. Wybuch powstania dla części ludności cywilnej był dużym zaskoczeniem. Po rzezi Woli Niemcy zaczęli wysiedlać ludność cywilną z Warszawy, stwierdzając, że przyda się im ona jako tania siła robocza. Zauważyli również, że mordowanie ludności cywilnej powoduje wstrzymanie ofensywy oddziałów niemieckich pacyfikujących pozycje powstańcze. Szacuje się, że na roboty do III Rzeszy w trakcie i po upadku powstania trafiło od 90 do nawet 150 tys. osób.
2 października (dzień zakończenia Powstania Warszawskiego) został ustanowiony przez Sejm RP w 2015 r. Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy.
Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Dziś idę walczyć mamo … 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego” będzie okazją do przypomnienia tego ważnego zrywu, podczas którego młodzi ludzie szli do walki o godność.
Konferencja będzie miała charakter interdyscyplinarny. Jest adresowana przede wszystkim do historyków zajmujących się daną epoką, historyków wojskowości, historyków sztuki, badaczy literatury czy malarstwa, archeologów i varsavianistów. Pokłosiem obrad będzie recenzowana publikacja pokonferencyjna, zawierające treść wystąpień, zgłoszonych przez prelegentów. To nie tylko znakomity sposób udokumentowania aktualnego stanu badań, ale także dotarcia do możliwie szerokiego grona odbiorców, zainteresowanych tematyką Powstania Warszawskiego. Nie przewidujemy honorariów dla autorów referatów zamieszczonych w publikacji pokonferencyjnej.
Zapraszamy serdecznie do wygłoszenia krótkich (15 min) referatów, nawiązujących poprzez swoją treść do tematu przewodniego. Czekamy na zgłoszenia, zawierające:
– imię i nazwisko autora referatu, względnie – również tytuł naukowy,
– aktualną afiliację: nazwę reprezentowanej uczelni, instytucji lub stowarzyszenia,
– krótki abstrakt (do 2000 znaków),
– notę biograficzną (max. 800 słów),
– numer telefonu oraz korespondencyjny adres e-mail.
Udział w konferencji jest darmowy, jednak zastrzegamy sobie prawo selekcji zgłoszonych tematów na podstawie nadesłanych abstraktów. Forma obrad będzie zależna od aktualnej sytuacji epidemiologicznej oraz związanych z nią ograniczeń i utrudnień. Emisja filmu dokumentalnego z konferencji będzie miała miejsce w mediach społecznościowych naszej placówki.
Informujemy, że konferencja będzie transmitowana na żywo na kanale You tube Muzeum Niepodległości oraz dokumentowana fotografiami zamieszczonymi na stronie Muzeum Niepodległości.
Dziedziny i dyscypliny naukowe: historia, historia sztuki, literaturoznawstwo, filologia polska, językoznawstwo, kulturoznawstwo, archeologia
Słowa kluczowe: historia, nauki humanistyczne, Powstanie Warszawskie, Armia Krajowa, Pokolenie Kolumbów, Warszawa, pamięć, historia
Słowa kluczowe: historia, nauki humanistyczne, Powstanie Warszawskie, Armia Krajowa, Pokolenie Kolumbów, Warszawa, pamięć, historia
Terminy:
• do 8 czerwca 2022 roku – zgłoszenia chęci uczestnictwa, na adres e-mail: historia@muzeumniepodleglosci.art.pl;
• do 30 lipca 2022 roku – nadsyłanie treści referatów na potrzeby planowanej monografii naukowej oraz oświadczeń przez ich autorów;
• 22 czerwca 2022 roku, godzina 9:00 – Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa„Dziś idę walczyć mamo … 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego”
(Sala Konferencyjna Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów, Muzeum Niepodległości w Warszawie, al. Solidarności 62)
• do 15 grudnia 2022 roku – wydanie recenzowanej publikacji pokonferencyjnej w punktowanym Wydawnictwie Naukowym Muzeum Niepodległości w Warszawie.
22 czerwca 2022 roku, godzina 9:00 (Sala Konferencyjna)
Muzeum Niepodległości w Warszawie
Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów
al. Solidarności 62
Warszawa
