WACŁAW KOŹMIŃSKI o. Honorat
(1829-1916)
Ur. 28 X 1829 w Białej. Po ukończeniu gimnazjum w Płocku wstąpił do Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydział Budownictwa. W kwietniu 1846 został aresztowany na skutek powiązań z osobami planującymi przyłączenie się do wybuchłego w lutym t.r. powstania krakowskiego i uwięziony w X Pawilonie, gdzie przebył ciężką chorobę tyfusu. Podczas choroby przeżył głębokie doświadczenie wewnętrzne, które wzmocniło jego nadwątloną wcześniej wiarę. Śledztwo prowadzone przez komisję śledczą nie zdołało mu niczego udowodnić, w związku z czym po 11 miesiącach został zwolniony. W 1848 wstąpił do zakonu kapucynów, nowicjat odbył w Lubartowie. Ukończył studia teologiczne, w 1852 otrzymał święcenia kapłańskie. Był znanym kaznodzieją w Warszawie, nauczycielem religii w szkołach. W 1855 jeden z założycieli żeńskiego zakonu felicjanek. Niejednokrotnie niósł pociechę duchową więźniom Cytadeli, zwłaszcza w okresie żałoby narodowej i powstania styczniowego. Po kasacie zakonów przez władze carskie w 1864 w ramach represji popowstaniowych, został umieszczony w klasztorze w Zakroczymiu, gdzie przebywał do 1892, później zaś w Nowym Mieście nad Pilicą. W ciężkich dla kościoła czasach był krzewicielem zakonspirowanego życia zakonnego, tzn. bez habitu i innych oznak zewnętrznych, założycielem wielu wspólnot religijnych, z których formowały się liczne zgromadzenia zakonne. Zmarł w opinii świętości w Nowym Mieście nad Pilicą 6 XII 1916 i tam został pochowany. 16 X 1988 ogłoszony błogosławionym przez papieża Jana Pawła II.
Polski Słownik Biograficzny, t. ; Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny, Ossolineum 1990; S. Król, Cytadela Warszawska. X Pawilon – carskie więzienie polityczne (1833-1856), Warszawa 1969; Muzeum X Pawilonu – kartoteka więźniów Cytadeli.
