Ks. JÓZEF WYSZYŃSKI
(1811-1880)
ksiądz, uczestnik ruchu narodowego, sybirak.
Ksiądz, kanonik kapituły archidiecezji warszawskiej, wikariusz parafii św. Karola Boromeusza przy ul. Chłodnej w Warszawie, w 1856-1863 był również profesorem warszawskiej Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej. Sympatyk ruchu niepodległościowego na początku lat 1860-tych., współorganizator manifestacji patriotycznych w Warszawie, blisko współpracując na tym polu z wikarym tejże parafii ks. Józefem Steckim. Po zastrzeleniu 5 manifestantów 27 II 1861 na Krakowskim Przedmieściu wszedł razem ze Steckim w skład złożonej z czołowych przedstawicieli społeczności warszawskiej Delegacji Miejskiej, prowadzącej negocjacje z władzami w celu uspokojenia sytuacji. Był też członkiem Dyrekcji Konstablów, ochotniczej straży, która po wydarzeniach 27 II 1861 pełniła w stolicy funkcje porządkowe oraz przewodniczącym Komitetu Wsparciowo-Pomnikowego. Aresztowany 19 X 1861 i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej w ramach represji spadłych na duchownych po zamknięciu kościołów w Warszawie na znak protestu przeciw wtargnięciu wojska 15 X t.r. do katedry św. Jana i kościoła św. Anny, gdzie odbywały się nabożeństwa patriotyczne związane z rocznicą śmierci Tadeusza Kościuszki. Decyzją namiestnika Królestwa Polskiego gen. Lüdersa w marcu 1862 zesłany do gub. tobolskiej w Syberii Zachodniej. Po powrocie w sierpniu t.r. na skutek amnestii z 29 IV, ponownie objął funkcję wikarego w swojej dotychczasowej parafii. W czasie powstania styczniowego ponownie aresztowany i uwięziony w X Pawilonie w październiku 1863. Decyzją namiestnika gen. Fiodora Berga, aprobującego wniosek Stałej Komisji Śledczej z 4 XI 1863 skazany na zesłanie syberyjskie. Zmarł na Syberii.
Muzeum X Pawilonu – kartoteka więźniów Cytadeli.
