ks. JÓZEF STECKI
(1820-1880)
ksiądz, uczestnik ruchu narodowego, sybirak.
Ur. 8 III 1820 w rodzinie szlacheckiej w Płockiem (wg innej wersji w pow. wieluńskim). W 1840 wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie; w 1842-1846 studiował w tutejszej Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej, po której ukończeniu został prefektem w Instytucie Głuchoniemych w stolicy. Od 1854 był wikariuszem w warszawskim kościele św. Karola Boromeusza przy ul. Chłodnej. Zajmował się również publicystyką i językoznawstwem. W 1861, sympatyzując z ruchem niepodległościowym, był współorganizatorem kilku manifestacji patriotycznych w Warszawie, blisko współpracując z wikarym tejże parafii ks. Józefem Wyszyńskim. Po zastrzeleniu 5 manifestantów 27 II t.r na Krakowskim Przedmieściu wszedł razem z Wyszyńskim w skład złożonej z czołowych przedstawicieli społeczności warszawskiej Delegacji Miejskiej, prowadzącej negocjacje z władzami w celu uspokojenia napiętej sytuacji. Był jednym z najaktywniejszych członków Delegacji, urzędującej w Ratuszu. Był też członkiem komitetu organizacyjnego pogrzebu ofiar tej manifestacji. Po rozwiązaniu Delegacji Miejskiej członek Tymczasowej Rady Municypalnej Warszawy, we wrześniu 1861 wszedł w skład komitetu organizacyjnego wyborów do rad miejskich. Należał też do komitetu organizacyjnego pogrzebu arcybiskupa warszawskiego Antoniego M. Fijałkowskiego 10 X 1861. Po ogłoszeniu stanu wojennego 14 X t.r. i wtargnięciu wojska 15 X do katedry św. Jana i kościoła św. Anny, gdzie odbywały się nabożeństwa związane z rocznicą śmierci Tadeusza Kościuszki, należał do grupy duchownych, którzy wpłynęli na decyzję ówczesnego administratora archidiecezji warszawskiej ks. Antoniego Białobrzeskiego o zamknięciu kościołów w Warszawie. Osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej 19 X t.r., decyzją namiestnika Królestwa Polskiego gen. Aleksandra Lüdersa z 15 II 1862 zesłany do gub. tobolskiej w Syberii Zachodniej. Po powrocie do kraju w sierpniu 1862 na skutek amnestii z 29 IV t.r., ponownie objął stanowisko wikarego w swojej dotychczasowej parafii. Podczas powstania styczniowego wygłaszał tam patriotyczne kazania, w następstwie czego został ponownie osadzony w X Pawilonie 24 X 1863. Decyzją Stałej Komisji Śledczej z 4 XI t.r., jako oskarżony o udział w powstaniu, wygłaszanie „podburzających” kazań oraz przechowywanie nielegalnych druków, został oddany pod sąd wojenny. Wyrokiem Audytoriatu Polowego z 6 II 1864 skazany na 10 lat katorgi syberyjskiej i pozbawienie praw stanu. Wywieziony z Warszawy w lutym t.r., pracował w gub. irkuckiej. W 1869, po skróceniu mu okresu katorgi na skutek amnestii, został skierowany na osiedlenie do wsi Tunka w tejże guberni, gdzie przebywało wielu skazanych polskich duchownych. Utrzymywał się wówczas ze złotnictwa. W 1874 przesiedlony do Kostromy w europejskiej części Rosji. Kilkakrotnie bezskutecznie zwracał się do władz o zwolnienie z zesłania. Zmarł nagle w Kostromie 10 VIII 1880 na udar mózgu.
Muzeum X Pawilonu – kartoteka więźniów Cytadeli.
