Muzeum Niepodległości zaprasza na kolejną edycję Salonu Dobrej Książki. Tym razem, wyjątkowo spotykamy się o godzinie 10.30.
W Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej omówimy publikację Tadeusza Doroszuka “Gmina Wisznice w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1944”.
Prezentowana książka jest monografią gminy Wisznice, Małej Ojczyzny Tadeusza Doroszuka. W publikacji autor nie ograniczył się tylko do ukazania oporu i martyrologii, ale przedstawił zjawiska społeczne występujące w czasie niemieckiej okupacji. Znajomość tamtych stron sprawiła, że ludzie otworzyli przed nim swoje archiwa domowe i serca, dzięki czemu zebrał materiały o wyjątkowej wartości. Szczególnie dotyczy to okresu przejściowej okupacji Wisznic przez wojska sowieckie (wrzesień-październik 1939 r.) oraz nagannych postaw niektórych mieszkańców.
Tadeusz Doroszuk swoje rozważania oparł o rozległy materiał źródłowy zgromadzony w dziesięciu archiwach państwowych, dwóch bibliotekach oraz archiwach kościelnych i szkolnych. Dało to możliwość przedstawienia całokształtu zjawisk występujących w okresie wojny i okupacji.
Wisznice zostały potraktowane przez Niemców w szczególny sposób. Mieściła się tu siedziba Komisariatu Wiejskiego (Landkomisariat), co powodowało pewną koncentrację sił okupacyjnych, takich jak żandarmeria i jednostki gospodarcze. Mieszkańców poddano stałemu nadzorowi, co sprawiło, że warunki ich życia były wyjątkowo trudne. I właśnie ukazanie codzienności okupacyjnej to najmocniejsza strona niniejszego opracowania.
Wpublikacji Gmina Wisznice w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1944. Studia z dziejów omówione zostały szczegółowo strategie przetrwania mieszkańców i ich pomysłowość. Jednocześnie Autor pokazał okrucieństwo okupanta, nieodbiegające na tym terenie od tego, co działo się w całym kraju. Kwestią niezwykle ciekawą są fragmenty traktujące o postawach mniejszości narodowych, które nie były budujące. Ludność żydowska entuzjastycznie witała Armię Czerwoną we wrześniu 1939 i z rozmachem przystąpiła do organizowania struktur władzy sowieckiej. Nie inaczej było w przypadku miejscowych Ukraińców, którzy robili to samo, a później współpracowali z Niemcami.
Ważną zaletą opracowania jest personifikacja wydarzeń. Autor (gdzie może) podaje imiona i nazwiska postaci odgrywających główne role w okupacyjnych zdarzeniach. Wszystko to sprawia, że dzieje Wisznic nabierają barw i są powiązane z dziejami konkretnych osób. Publikacja jest niezwykle ważna dla miejscowych obywateli, ponieważ dokumentuje życie, martyrologię i walkę ich przodków.
Książka ma charakter naukowy, ale zarówno jej treść, jak i forma przekazu sprawiają, że kierowana jest do szerokiego grona odbiorców: regionalistów, uczniów i nauczycieli. To ważna lektura dla poznania najnowszej historii gminy Wisznice. Stanowi również przyczynek do dziejów polskiej wsi w okresie okupacji.