„Oratorium Ponarskie” – prezentacja filmu
W poniedziałek 29 stycznia 2018 o g. 16.30
zapraszamy
do Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
ul. Skazańców 25
na prezentację filmu
„Oratorium Ponarskie”
Wprowadzenie: Maria Wieloch i Krzysztof Bąkała
25 stycznia 2017 r. w Litewskiej Filharmonii Narodowej w Wilnie podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu odbyła się premiera ,,Oratorium Ponarskiego”. Jak pisano na stronie Związku Polaków na Litwie, jest to pierwszy utwór muzyczny takiej wielkości głoszący o zbrodni ponarskiej i domagający się nie tylko współczucia i współudziału w cierpieniu dziesiątek tysięcy ofiar, lecz także ciągłej pamięci o nich w imię tego, by już nigdy nie nastąpiła powtórka „ponarskiego scenariusza”.
To, że idea powstania „Oratorium Ponarskiego” zrodziła się w Wilnie i autorem libretta oraz jego producentem jest wilnianin, wiceprezes Związku Polaków na Litwie Edward Trusewicz, jest swoistym oddaniem długu tym współobywatelom narodowości żydowskiej, rodakom, których pochłonął ponarski mord. Oddanie długu za innych, też współobywateli, którzy na niebezpiecznym zakręcie historii wypadli z orbity człowieczeństwa i zechcieli przejąć rolę Stwórcy w decydowaniu o tym, kto jest godzien życia, a kto nie, zabijając w ponarskim lesie około 100 tysięcy ludzi.
Edwardowi Trusewiczowi myśl o napisaniu Oratorium Ponarskiego zrodziła się przed dwoma laty, właśnie w Ponarach, podczas upamiętniania ofiar zbrodni. Wiedzę o temacie znaną z książki Heleny Pasierbskiej – założycielki i wieloletniej prezes Stowarzyszenia „Rodzina Ponarska” (liczna grupa członków Stowarzyszenia z obecną prezes Marią Wieloch, której ojciec zginął w Ponarach, przyjechała do Wilna na premierę oratorium) – uzupełnił studiowaniem materiałów archiwalnych. Do napisania muzyki został zaproszony kompozytor Max Fedorov (Polska), reżyserem widowiska został Rafał Supiński (Polska). W realizacji Oratorium udział wziął Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku (przygotowała go prof. Violetta Bielecka), Kowieńska Orkiestra Symfoniczna, którą dyrygował Martynas Staškus, oraz solista Maciej Nerkowski (baryton, Polska).
Wybrana forma spowiedzi pozwoliła autorowi przemówić językiem i argumentami Egzekutora X – „strzelca ponarskiego” z „Ypatingasis būrys”. Autor nie dokonuje ani oceny, ani interpretacji osoby czy też wydarzeń, ogranicza się jedynie do kilku pytań zadanych przez spowiednika. Rolę „sędziego” całkowicie pozostawiając widzowi i słuchaczowi. Muzyka Oratorium, ilustrująca wydarzenia animacja, kadry dokumentalne, zdjęcia ofiar i, zdawałoby się, niekończący się wyświetlany na ekranie szereg nazwisk zamordowanych wraz z beztroską dziecięcą zabawą w ponarskim lesie – każdemu z siedzących na sali pozwoliły dać własną ocenę zbrodni, wydarzeń i… dokonać wyboru, czy padający na kolana zbrodniarz ma dostać rozgrzeszenie… Chociaż, uznając zasady naszej wiary, tę decyzję powinniśmy pozostawić raczej Panu.
Oratorium, składające się z prologu i ośmiu części, przedstawiając cały wymiar tragedii i zbrodni popełnionej w Ponarach na około stu tysiącach osób różnych narodowości, wśród których najwięcej było Żydów (większość stanowili obywatele II RP), wyraźnie akcentuje też polski wątek, opowiadając o zamordowanej tu wileńskiej młodzieży patriotycznej ze Związku Wolnych Polaków, księżach, przedstawicielach polskiej inteligencji, w tym wybitnych uczonych. Ukazuje również fakt udokumentowania zbrodni przez Kazimierza Sakowicza, dziennikarza, który mieszkał w Ponarach i był świadkiem tych strasznych wydarzeń. W ten sposób przyczynił się do zachowania pamięci.
Nagranie live, którego realizacji podjęła się Fundacja KULTURA WILNA, to niepowtarzalna okazja zaprezentowania utworu szerszej publiczności.
źródło: http://zpl.lt/2017/02/oratorium-ponarskie-przywolywanie-pamieci/
