Galeria Jednego Obiektu


Obraz jest portretem księcia Józefa Antoniego Poniatowskiego autorstwa prawdopodobnie Józefa Rapackiego. Dzieło przedstawia popiersie z głową lekko zwróconą w prawo. Książę ma na sobie mundur z wysokim szamerowanym kołnierzem i płaszcz przypięty złotą broszą. Na piersiach widnieje order Virtuti Militari. Jego twarz o regularnych rysach okolona jest bokobrodami, z krótki wąsikiem, a starannie ułożone włosy opadają na czoło.

 

Portret Księcia Poniatowskiego prezentowany jest w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej z okazji przypadającej w tym roku 255 rocznicy jego urodzin .

 

Książę Józef Antoni Poniatowski urodził się 7 maja 1763 roku w Wiedniu w pałacu Kinskich. Był synem generała dywizji w armii austriackiej Andrzeja Poniatowskiego i Teresy von Kinsky. Wychowywał się w niemieckojęzycznym środowisku wiedeńskim i praskim (matka była damą dworu Marii Teresy), ale o patriotyczne wychowanie dbał jego stryj Stanisław August Poniatowski.

 

W 1780 roku został porucznikiem, a osiem lat później w roku 1788 dosłużył się stopnia pułkownika, stał też adiutantem cesarza Józefa II. W roku 1789 wezwany został przez króla, a zarazem stryja Stanisława Augusta, oraz sejm do służby w wojsku polskim. Zajął się szkoleniem polskiej armii, a jego poczynania zostały zwieńczone ogromnymi sukcesami. Dowodził wojskami polskimi w wojnie z Rosją w 1792 roku. Dzięki swoim dokonaniom w bitwie pod Zieleńcami, 18 czerwca 1792 roku, otrzymał order Virtuti Militari, który został ustanowiony właśnie po tym sukcesie militarnym przez króla. Brał udział w walkach Insurekcji Kościuszkowskiej.

 

 

 

W czasach napoleońskich opowiedział się po stronie Francji, jednak na początku nie cieszył się zaufaniem Napoleona i francuskich dowódców. Naczelnym dowódcą wojsk Wielkiego Księstwa Warszawskiego został mianowany w marcu 1809 roku. Tuż po tym dowodził wojskami polskimi w wojnie z Austrią, która zakończyła się wygraną i odzyskaniem terenów zajętych przez zaborcę. Po tym sukcesie ogłosił na wyzwolonych terenach Rząd Centralny Wojskowy Tymczasowy Obojga Galicji.

 

W kampanii moskiewskiej 1812 roku wsławił się walecznością w bitwach m.in. pod Smoleńskiem i Borodino. Ranny w bitwie pod Wiaźmą był zmuszony do przekazania dowództwa i wycofania się na zachód. Po klęsce drugiej wojny polskiej z Rosją Poniatowski zaangażował się w odbudowę wojska polskiego i poprowadził je do Saksonii. W czasie bitwy pod Lipskiem został mianowany przez Napoleona marszałkiem Francji, jako pierwszy cudzoziemiec. Zginął podczas dramatycznych wydarzeń w nurcie rzeki Elstery 19 października 1813 roku.

 

W 1817 roku jego zwłoki zostały uroczyście przeniesione do krypty wawelskiej, dając początek tradycji chowania tam bohaterów i wieszczów narodowych.

 

Józef Rapacki urodził się 19 marca 1871 r. w Warszawie. Od dziecka uzdolniony plastycznie, uczył się w Szkole Rysunkowej Gersona,
a następnie w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Floriana Cynka, Feliksa Szynalewskiego i Izydora Jabłońskiego. Swój warsztat doskonalił również pod okiem C. Fehra w Monachium. Malował pejzaże, scenki rodzajowe, zarówno miejskie, jak i wiejskie.

W 1904 r. przebywał na stypendium we Włoszech, które najprawdopodobniej odwiedzał już wcześniej. Malownicze włoskie zabytki i sielskie okolice pojawiały się wtedy również w jego malarstwie. Zajmował się także ilustratorstwem książkowym i prasowym, publikując między innymi w “Wędrowcu” humorystyczne rysunki. Z powodów zdrowotnych zdecydował na osiedlenie się bliżej gór i podczas pobytu w Krakowie zajął się litografią.

 

W tym okresie odwiedzał często Tatry i uwieczniał je w pejzażach. Ostatecznie osiadł w Olszance koło Radziwiłłowa, w ówczesnym województwie skierniewickim.

 

Zmarł na skutek powikłań po grypie 31 stycznia 1929 r. Malarstwo Rapackiego charakteryzuje realizm i fotograficzne wręcz oddanie detali.

 

 

 

 

 

Wybór i przygotowanie obiektu – Robert Hasselbusch

Redakcja informacji – Aleksander Kosieradzki

Prezentacja – Robert Hasselbush

Termin: 7 maja 2018 r. godz.13:00