Narodowy Dzień Pamięci
Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych
i Obozów Zagłady

W niedzielę 14 czerwca 2020 r. w godzinach porannych na dziedzińcu Muzeum Więzienia Pawiak odbyły się symboliczne uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

Święto ustanowione zostało uchwałą Sejmu RP w 2006 r. Wybrana data, 14 czerwca, ma wymiar szczególny. Tego właśnie dnia roku 1940 z Tarnowa wyruszył pierwszy transport Polaków do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Wywieziono wówczas 728 osób.

Wśród uczestników uroczystości na muzealnym dziedzińcu byli przedstawiciele środowiska byłych więźniów. Polski Związek Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych reprezentował m.in. Stanisław Zalewski, w czasie okupacji więziony na Pawiaku oraz w KL Auschwitz
i KL Mauthausen-Gusen. Hołd ofiarom złożyli przedstawiciele władz państwowych:
w imieniu Prezydenta RP pan Tadeusz Deszkiewicz; Wicemarszałek Sejmu
Małgorzata Gosiewska; w imieniu Prezesa Rady Ministrów Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł; w imieniu Ministra Obrony Narodowej gen. dyw. Robert Głąb;
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Uroczystość prowadziła i reprezentowała Muzeum Niepodległości Joanna Gierczyńska – kierownik oddziału Muzeum Więzienia Pawiak.

Symboliczne uroczystości Narodowego Dnia Pamięci

W niedzielę 14 czerwca
przypada
Narodowy Dzień Pamięci
Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

Święto zostało ustanowione przez Sejm RP 8 czerwca 2006 r.,
w 66. rocznicę przybycia pierwszego transportu 728 Więźniów
z Tarnowa do KL Auschwitz. 

W najbliższą niedzielę o godzinie 8:00 rano delegacje oddadzą hołd
Ofiarom niemieckiego terroru i nielicznym już Świadkom Historii,
pamiętającym tamte okrutne lata,
składając wieńce i zapalając znicze pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego
oraz pod tablicami pamiątkowymi
na frontowym dziedzińcu Muzeum Więzienia Pawiak.

W związku z 78. rocznicą egzekucji więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim koło Magdalenki (zbrodnia miała miejsce 28 maja 1942 roku) w dniu wczorajszym odbyły się symboliczne uroczystości w Muzeum Więzienia Pawiak. Delegacje stowarzyszeń kombatanckich – Oddziałów Specjalnych Jerzyki i Szarych Szeregów, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Prezydenta m. st. Warszawy, Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej, Biura Kultury Urzędu m. st. Warszawy, Marszałka Województwa Mazowieckiego, Burmistrza i Rady Dzielnicy Żoliborz m. st. Warszawy, Urzędu Gminy w Lesznowoli, Towarzystwa Przyjaciół Warszawy oraz naszej placówki złożyły wieńce pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego.

Polski Związek b. Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych

Wójt i Samorząd Gminy Lesznowola

Parafia św. Marii Magdaleny w Magdalence

Gminny Ośrodek Kultury w Lesznowoli

Muzeum Więzienia Pawiak – Oddział Muzeum Niepodległości w Warszawie

zapraszają

na uroczystość upamiętniającą

78. ROCZNICĘ EGZEKUCJI WIĘŹNIÓW PAWIAKA W MAGDALENCE

Czwartek 28 maja 2020 r.

– o godz. 12.00 w Warszawie, przed Muzeum Więzienia Pawiak, ul. Dzielna 24/26 – symboliczne uczczenie pamięci pomordowanych oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego

– o godz. 15.00 w Magdalence, w kościele św. Marii Magdaleny, ul. Ks. H. Słojewskiego 19 – msza święta (msza będzie transmitowana on-line).

Na Pawiaku w czasie wojny Niemcy więzili tysiące Polaków, bestialsko katowanych i torturowanych na przesłuchaniach gestapo w alei Szucha. Wiele osób rozstrzelano w tzw. warszawskim pierścieniu śmierci (Palmiry, Magdalenka, Lasy Kabackie, Wólka Węglowa, Wydmy Łuże, Rembertów, Wawer, okolice Jabłonny), później w ruinach getta. Tysiące wywieziono na pewną śmierć do obozów koncentracyjnych: KL Auschwitz-Birkenau, KL Stutthof, KL Lublin, KL Ravensbrück.

Egzekucja odbyła się 78 lat temu – 28 maja 1942 r. Dwa dni wcześniej, 26 maja 1942 r., dwaj oficerowie Sicherheitsdienst dokonali oględzin terenu w pobliżu Magdalenki. Polską służbę leśną poinformowano, że teren będzie niedostępny ze względu na przewidziane ćwiczenia wojskowe i zakazano ludności wstępu do lasu. Następnego dnia pod pozorem manewrów wykopano trzy podłużne doły.

Formowanie transportu na egzekucję rozpoczęło się późnym wieczorem 27 maja i przebiegało w wielkim pośpiechu. Więźniów zabierano z cel niespodziewanie, przy wrzaskach, biciu i kopaniu ze strony wachmajstrów i gestapowców. Kaci uniemożliwiali ofiarom nawet założenie ubrania, dlatego wielu osadzonych opuszczało cele w samej bieliźnie. W przekonaniu, że jest to transport śmierci, utwierdzała okoliczność, iż nie pozwolono zabrać rzeczy osobistych ani nie wydano żywności na drogę. Zwiastunem strasznej zbrodni stała się także gwałtowna burza z piorunami, która właśnie wtedy rozszalała się nad Warszawą.

Więźniów oddziału męskiego wywołanych z poszczególnych cel zebrano na oddziale V, a następnie przeprowadzono do kaplicy więziennej. Podobnie wypadki potoczyły się na oddziale żeńskim – Serbii: wybrane na egzekucję kobiety gestapowcy umieścili w kaplicy.

Między godzinami trzecią w nocy a dziewiątą rano ofiary wywieziono do Lasu Sękocińskiego koło Magdalenki. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie czwartej rano na terenie majątku Łazy, gdzie dzień wcześniej wojsko niemieckie wykopało rowy. Wówczas zostali zamordowani ludzie reprezentujący różne środowiska i grupy społeczne, między innymi lekarz prof. dr med. Leon Pękosławski, działacz socjalistyczny Gustaw Karol Lewestam, członek Stronnictwa Pracy Franciszek Kwieciński, dziennikarz Jerzy Roman Szyszko czy organizator Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) na terenie Pomorza mjr Józef Ratajczak. W egzekucji koło Magdalenki zginęło dziewięciu funkcjonariuszy polskiej straży więziennej pełniących do momentu aresztowania służbę na Pawiaku. W grupie rozstrzelanych więźniarek było 15 ravensbrüczanek z pierwszego transportu, który odszedł z Pawiaka 22 września 1941 r. Ciążył na nich wyrok śmierci za działalność w konspiracji skierowaną przeciwko Rzeszy Niemieckiej. W styczniu 1942 r. trafiły ponownie na Pawiak.

Ofiary zamordowano strzałami z broni maszynowej i spoczęły One w trzech położonych obok siebie zbiorowych mogiłach. Aby ukryć ślady zbrodni, Niemcy zamaskowali miejsce egzekucji, zasadzając tam małe brzózki.

Stracono 202 mężczyzn i 22 kobiety.

Szanowni Państwo,

serdecznie zapraszamy na koncert pt. „Raduje się serce, raduje się dusza”, który 10 listopada 2019 roku o godz. 16.00 odbędzie się w Muzeum Więzienia Pawiak. Szczegóły znajdą Państwo na poniższym zaproszeniu:

Szanowni Państwo,

uprzejmie informujemy, że w listopadzie 2019 roku wstęp do Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa w al. Szucha jest bezpłatny. Serdecznie zapraszamy do zwiedzania naszych placówek muzealnych.

Serdecznie zapraszamy do udziału w rajdzie „Polskie sploty”. Szczegóły dotyczące wydarzenia znajdą Państwo na poniższym plakacie.

Uroczyste obchody 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego odbywają się w różnych częściach stolicy, m.in. w okolicach pomników upamiętniających zryw z 1 sierpnia 1944 roku i walkę Polaków z okupantem niemieckim. Pod tablicą upamiętniającą ofiary byłej katowni gestapo przy Alei Szucha kwiaty złożył dziś rano Minister Edukacji Narodowej Dariusz Piontkowski w towarzystwie wiceministrów Iwony Michałek i Macieja Kopcia. Wiązankę złożył też Andrzej Kotecki Kustosz Mauzoleum Walki i Męczeństwa przy alei Szucha, które jest częścią Muzeum Niepodległości.

Czytaj dalej →

Szanowni Państwo,

Zapraszamy Was do udziału w tegorocznej edycji Nocy Muzeów. W związku z programem, jaki przygotowaliśmy, w najbliższy weekend Mauzoleum Walki i Męczeństwa będzie otwarte z soboty na niedzielę, od godziny 19:00 do 1:00 (ostatni zwiedzający mogą wejść na pół godziny przed zamknięciem ekspozycji). Do zwiedzania w tradycyjnych godzinach zapraszamy w najbliższy czwartek i piątek oraz – ponownie – od środy, 22 maja. Współorganizatorem tegorocznej odsłony jest – podobnie jak w latach ubiegłych – Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Ogólne informacje o tegorocznej edycji Nocy Muzeów znajdą Państwo na stronie internetowej: www.um.warszawa.pl/nocmuzeow/ oraz w poniższej aplikacji:

Szanowni Państwo,

13 maja 2019 r. o godz. 11.00 w Muzeum Więzienia Pawiak odbędzie się promocja komiksu pt. „Chleb wolnościowy”. Zapraszamy do udziału w wydarzeniu. Szczegóły znajdą Państwo na poniższym plakacie.