List od Ministra Edukacji i Nauki

W czwartek 24 marca 2022 r. dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie dr Tadeusz Skoczek otrzymał od pana Przemysława Czarnka, Ministra Edukacji i Nauki – list z podziękowaniami za zaproszenie na uroczystość zatytułowaną „O pamięć otwartą jak pejzaż” – uroczyste podsumowanie zadania pt. „Konserwacja tynków z inskrypcjami w celach więziennych w Mauzoleum Walki i Męczeństwa”.

Prezentujemy treść tego listu.

Zadanie „Konserwacja tynków z inskrypcjami w celach więziennych w Mauzoleum Walki i Męczeństwa” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Odbyło się uroczyste podsumowanie realizacji zadania
„Konserwacja tynków z inskrypcjami

w celach więziennych
w Mauzoleum Walki i Męczeństwa”

W czwartek 24 marca 2022 r. odbyło się podsumowanie realizacji zadania „Konserwacja tynków z inskrypcjami w celach więziennych w Mauzoleum Walki i Męczeństwa”. Gospodarzami spotkania w alei Szucha 25 byli zastępca dyrektora ds. programowych Muzeum Niepodległości dr Beata Michalec, zastępca dyrektora ds. administracyjnych Muzeum Niepodległości Tomasz Jagodziński, kierownik Muzeum Więzienia Pawiak Joanna Gierczyńska oraz kustosz Mauzoleum Walki i Męczeństwa Andrzej Kotecki. Na pytania dziennikarzy odpowiadali także państwo Dorota Jędrzejczyk – konserwator z prowadzącej prace firmy ZKR Sp. z o.o., oraz dr hab. Wiesław Procyk, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – inspektor nadzoru. Widowisko słowno-muzyczne zatytułowane „O pamięć otwartą jak pejzaż”, oparte na poezji Tadeusza Gajcego – przygotowali Patrycja Betley, Justyna Fabisiak, Maria Reif (scenariusz i reżyseria) oraz Dawid Sciupidro.

Uroczystość uświetnili swoją obecnością państwo Sławomir Adamiec – dyrektor generalny w Ministerstwie Edukacji i Nauki, Zbigniew Czaplicki – reprezentujący Marszałka Województwa Mazowieckiego, Aleksander Ferens – burmistrz Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, Dominika Jarzyńska-Pokojska – dyrektor Muzeum Miejsce Pamięci Palmiry, dr Edward Kopówka – dyrektor Muzeum Treblinka, Bożena Kosińska-Krauze – przewodnicząca Komisji Kultury i Nazewnictwa Rady Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy, Alojzy Maciak – były więzień KL Buchenwald, Stanisław Wanat – syn Leona Wanata, więźnia Pawiaka, uciekiniera z niemieckiej dzielnicy policyjnej, autora monografii więzienia przy ulicy Dzielnej, Stanisław Zalewski – prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych.

Zadanie „Konserwacja tynków z inskrypcjami w celach więziennych w Mauzoleum Walki i Męczeństwa” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

O pamięć otwartą jak pejzaż
Uroczyste podsumowanie zadania
„Konserwacja tynków z inskrypcjami
w celach więziennych
w Mauzoleum Walki i Męczeństwa”

W czwartek 24 marca 2022 r. o g. 15.00 w Mauzoleum Walki i Męczeństwa w alei J.Ch. Szucha 25 odbędzie się uroczyste podsumowanie zadania „Konserwacja tynków z inskrypcjami w celach więziennych w Mauzoleum Walki i Męczeństwa”, realizowanego od grudnia 2021 r. do marca 2022 r. przez firmę ZKR Sp. z o.o.

Istotą zadania było poddanie konserwacji tynków z 1260 napisami wykonanymi przez więźniów istniejącego w tym miejscu podczas drugiej wojny światowej „aresztu domowego” (Hausgefängnis) gestapo. Ekipa konserwatorska ustabilizowała stan techniczny inskrypcji, tynków, warstw malarskich, pobiał oraz przeprowadziła działania mające na celu zatrzymanie lub spowolnienie procesów niszczących. Szczególnie istotne w związku z tym było wykonanie izolacji przeciwwilgociowej. Dzięki pracom konserwatorskim odsłonięte zostały ponadto niewidoczne uprzednio inskrypcje. Wykluczono szerokie działania restauratorskie mające na celu „estetyzację” wizualnej strony obiektu, takie jak naprawa rys albo próby oczyszczania „do pierwotnego koloru”.

Zachowane w niemal nienaruszonym stanie cele izolacyjne oraz zbiorowe zwane tramwajami stanowią najcenniejszą część ekspozycji Mauzoleum Walki i Męczeństwa. Przetrwały w nich wykonane przez więźniów napisy – ryte, drapane, pisane. Są one żywym świadectwem kaźni i heroizmu męczonych i mordowanych podczas przesłuchań. Czasami to „tylko” inicjały, daty pobytu, nieraz ostrzeżenia, że ktoś „sypie”. Jest kilka kalendarzy, ale są też przemyślenia o życiu i śmierci, słowa otuchy. Ci, którzy je czytali, znajdując się w tym samym co piszący położeniu, mogli z nich czerpać siły do przetrwania. Autentyczne ślady męczeństwa stanowią bezcenną wartość historyczną i muszą być zachowane dla przyszłych pokoleń ku pamięci i ku przestrodze.

Zadanie „Konserwacja tynków z inskrypcjami w celach więziennych w Mauzoleum Walki i Męczeństwa” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Lekcja muzealna
„Akcja pod Arsenałem.
Przebieg i sylwetki uczestników

Z okazji 79. rocznicy Akcji pod Arsenałem
zapraszamy do udziału w lekcji muzealnej poświęconej temu wydarzeniu,
zaplanowanej na środę 23 marca 2022 r. o g. 10.00
w sali ekspozycyjnej Muzeum Więzienia Pawiak,
ul. Dzielna 24/26, 00-162 Warszawa.

Prowadzenie: Robert Hasselbusch

Zapisy: pawiak@muzeumniepodleglosci.art.pl

Lekcja online
Warszawa w książce »Kamienie na szaniec«

Zapraszamy do zapisywania się na lekcje muzealne online związane z gmachem w alei Szucha 25.

W marcu 2022 r. proponujemy Państwu jeszcze dwie takie bezpłatne lekcje online:
– 16 marca 2022 r. o g. 10.00 – „Warszawa w książce »Kamienie na szaniec«”
– 30 marca 2022 r. o g. 10.00 – „Jan Bytnar Rudy – bohater pokolenia”.

Cały czas także na lekcje online związane z gmachem w alei Szucha 25
można się zapisywać w zaproponowanym przez siebie terminie.

Zapisy: p.piegat@muzeumniepodleglosci.art.pl

Lekcja online
„Jan Bytnar Rudy – bohater pokolenia”

Zapraszamy Państwa do zapisywania się na lekcje muzealne online
związane z gmachem w alei Szucha 25.

Trzy takie bezpłatne lekcje online odbędą się w środy:
– 9 marca 2022 r. o g. 10.00 – „Jan Bytnar Rudy – bohater pokolenia”
– 16 marca 2022 r. o g. 10.00 – „Warszawa w książce »Kamienie na szaniec«”
– 30 marca 2022 r. o g. 10.00 – „Jan Bytnar Rudy – bohater pokolenia”.

Cały czas także na lekcje online związane z gmachem w alei Szucha 25
można się zapisywać w zaproponowanym przez siebie terminie.

Zapisy: p.piegat@muzeumniepodleglosci.art.pl