„Komendant Rakoczy (1891–1937). Alfons Zgrzebniok z Dziergowic – dowódca powstań śląskich.W 80. rocznicę śmierci” – to nowa wystawa czasowa eksponowana w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Powstała w Muzeum Śląska Opolskiego (w Oddziale Muzeum Czynu Powstańczego). Na wernisaż wystawy w dniu 5 lipca br. przybyli goście z Opola: Urszula Zajączkowska, Dyrektor Muzeum Śląska Opolskiego, Witold Iwaszkiewicz, kierownik Muzeum Czynu Powstańczego, Daniel Kruczek, asystent w Muzeum Czynu Powstańczego, Leszek Myczka, reżyser filmowy z Opola oraz Eugeniusz Brudkiewicz, Wiceprezes Zarządu Krajowego i Prezes Oddziału Opolskiego Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód.
Ponadto obecni byli: Krzysztof Bugla, burmistrz Dzielnicy Warszawa-Żoliborz, Józef Bryll, prezes Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód, Antoni Dragan ze Stowarzyszenia „Dom Polski”, prof. Zbigniew Judycki. Muzeum Niepodległości reprezentowali: Tadeusz Skoczek, dyrektor Muzeum, Jan Engelgard, Natalia Roszkowska, kierownik Galerii Brama Bielańska, kierownik Muzeum X Pawilonu, dr Jolanta Załęczny, kierownik Działu Historii i Badań Naukowych, dr Stefan Artymowski, kierownik Działu Promocji.
Alfons Zgrzebniok urodził się 16 sierpnia 1891 r. we wsi Dziergowice koło Koźla. Był pierwszym z dziewięciorga dzieci Franciszka i Tekli. Alfons w wieku sześciu lat rozpoczął naukę. Gimnazjum w Raciborzu ukończył z wysoką notą. Studia zgodnie z wolą rodziców rozpoczął na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Stan duchowny nie był mu jednak pisany. W czasie studiów wstąpił do polskiej organizacji narodowej Związek Młodzieży Polskiej „Zet” związanej z Ligą Narodową, której głównym celem programowym było dążenie do niepodległości Polski. Wybuch pierwszej wojny przerwał jego naukę. Alfons Zgrzebniok, obywatel państwa niemieckiego, został w 1914 r. powołany do „służby cesarzowi” i skierowany na front zachodni. Za swoje zasługi na froncie uzyskał stopień porucznika. Zgrzebniok w czasie działań wojennych był trzykrotnie ranny.
Po zakończeniu wojny stacjonował przez pewien okres w garnizonie kozielskim. Jednocześnie zaangażował się w działania Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Mianowany został komendantem POW GŚ1. na powiat kozielski oraz raciborski. Celem organizacji było wspieranie odradzającego się po ponad stuletniej niewoli państwa polskiego, którego nierozerwalną częścią miał być Śląsk. Cel ten, w opinii Zgrzebnioka i członków POW można było osiągnąć jedynie poprzez zbrojne wystąpienie, do czego organizacja potrzebowała uzbrojenia. Zgrzebniok okazał się nieoceniony w tym działaniu. W mundurze niemieckiego oficera pojawił się w koszarach Grenzschutzu w Koźlu, gdzie na podstawie fałszywych rozkazów, z których wynikało, że przeprowadza tajną operację na zlecenie samego Berlina, wywiózł potrzebną organizacji broń i amunicję. Jego wiarygodność nie budziła wątpliwości, dlatego taką operację powtarzał wielokrotnie. Na początku marca 1919 r. został jednak aresztowany i osadzony w Raciborzu skąd jednak uciekł przekonując pilnującego go oficera, którym okazał się przyjaciel z wojska, że został aresztowany omyłkowo. Po tym wyczynie wystawiono za nim list gończy, w którym nazwano Zgrzebnioka „największym polskim bandytą w okręgu kozielskim”.
W kwietniu 1919 r. wraz z czteroosobową delegacją POW GŚ przekazał generałowi Józefowi Dowbor-Muśnickiemu decyzję o rozpoczęciu powstania, które jednak wtedy nie doszło do skutku. W sierpniu 1919 r. został komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej i jednym z dowódców pierwszego powstania śląskiego, które trwało od 17 do 24 sierpnia 1919 r.
W II powstaniu śląskim ponownie objął jego naczelne dowództwo przyjmując pseudonim „Rakoczy”. Wybuchło ono 18 sierpnia 1920 r. pod hasłem samoobrony wobec antypolskich prowokacji. Efektem zwycięskiego powstania była likwidacja policji niemieckiej i utworzenie mieszanej polsko-niemieckiej policji plebiscytowej, co ułatwiło Polakom agitację plebiscytową poprawiło położenie ludności polskiej na Górnym Śląsku. Powstanie zakończyło się 25 sierpnia 1920 r. Alfons Zgrzebniok brał aktywny udział w pracach zorganizowanego przez Wojciecha Korfantego Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu, którego siedziba mieściła się w hotelu „Lomnitz”.
W czasie III powstania śląskiego (3 maja-5 lipca 1921 r.), które miało zapobiec niekorzystnemu podziałowi Górnego Śląska po przegranym plebiscycie. Alfons Zgrzebniok pracował przy komendzie głównej wojsk powstańczych. W 1922 r., po podziale Górnego Śląska podjął pracę jako nauczyciel w Gimnazjum Klasycznym w Królewskiej Hucie (Chorzów). Publikował artykuły w pismach młodzieżowych; od 1924 r. redagował „Młodą Polskę”, organ Związku Młodzieży Pracującej „Jedność”, działającą przy Narodowej Partii Robotniczej.
W 1923 r. założył Związek Powstańców Śląskich. Pod koniec lat dwudziestych został pracownikiem ekspozytury polskiego wywiadu wojskowego w Wolnym Mieście Gdańsku (Biuro Informacyjne w Gdańsku – BIG), skąd musiał wyjechać zagrożony zamachem ze strony Niemców. Od roku 1934 pełnił funkcję wicewojewody białostockiego. Zmarł podczas urlopu 15 stycznia 1937 r. w Marcinkowicach pod Nowym Sączem. Pochowany został, zgodnie z własną wolą, w kwaterze dowódców powstańczych na cmentarzu w Rybniku. Na nagrobku wykuto mu słowa Hymnu Śląskiego autorstwa Stanisława Rybki do muzyki Feliksa Nowowiejskiego: „Minęły już wieki niewoli, kajdany rozszarpał śląski lud. A z krwi naszej, z tego co boli, Ojczyzna powstała jako cud”.
Otwarcia wystawy dokonali: Urszula Zajączkowska, Dyrektor Muzeum Śląska Opolskiego oraz Jan Engelgard, kierownik Muzeum X Pawilonu (na zdjęciu). Na zakończenie zabrani goście obejrzeli znakomity film Leszka Myczki o Alfonsie Zgrzebnioku pt. „Śmiałek z Dziergowic”. Była to premiera tego filmu. Twórca nakręcił także filmy o Romanie Dmowskim i Edmundzie Osmańczyku.
19 maja br. otworzyliśmy w Muzeum X Pawilonu niezwykłą wystawę – „Brześć nad Bugiem. Podróż w czasie 1919–1939”. To unikatowych zdjęcia z lat 1919-1939 z kolekcji Andrzeja L. Dołgowskiego. W wernisażu, który został poprzedzony wykładem białoruskiego historyka o historii Brześcia nad Bugiem – wzięli udział Włodzimierz Kobets i Larysa Karalenka z Fundacji Prospect oraz płk Waldemar Michalski, dyrektor Wydawnictwa „Bellona”, które wydało album ze zdjęciami z tej kolekcji. Gospodarzem spotkania był Jan Engelgard, kierownik Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
Andrzej L. Dołgowski urodził się w 1983 roku w Mińsku w rodzinie architektów. Od czasu studiów interesuje się historią architektury Białorusi, historią wojskowości, zwłaszcza historią fortyfikacji. Jego główny temat badawczy to historia Twierdzy Brzeskiej i Brześcia w XIX-XX wieku. Jest właścicielem kolekcji oryginalnych zdjęć historycznych, autorem szeregu opracowań, publikacji, prezentacji i innych projektów na temat historii Twierdzy Brzeskiej. Za jeden z głównych celów swoich prac uważa systematyzację odkrywanych materiałów, identyfikację miejsc, ludzi i wydarzeń na zdjęciach oraz włączanie wyników swoich badań do publicznego obiegu.
Bohaterem wystawy jest miasto Brześć nad Bugiem. Jak informują organizatorzy, białoruska Fundacja Prospect: „Po zniszczeniach wojennych (1914-1920) Brześć nad Bugiem stał się centrum cywilnym i wojskowym Województwa Poleskiego. Odbudowano zniszczone i uszkodzone obiekty wojskowe przeznaczone na potrzeby garnizonu Wojska Polskiego, doprowadzono do porządku infrastrukturę miejską, powstały nowe budynki mieszkalne, szkolne i administracyjne. Twierdza Brześć przekształciła się w ważny obiekt w systemie obronnym II Rzeczypospolitej. Na wystawie prezentowane są zdjęcia z obrony twierdzy w 1939 r. stawiającej opór nacierającym wojskom niemieckim. Możemy zobaczyć fotografie żołnierzy i oficerów Wehrmachtu biorących udział w szturmie miasta i twierdzy. Wystawa pozwala współczesnemu widzowi spojrzeć na skomplikowane dzieje Województwa Poleskiego i Brześcia nad Bugiem w I połowie XX wieku. To historia prawdziwa, autentyczna, nie poddana zabiegom cenzorskim i politycznym. Autor wystawy zaprasza wszystkie osoby i instytucje zainteresowane tym tematem do współpracy mającej na celu zachowanie w pamięci pokoleń prawdziwej historii”.
Z punktu widzenia historycznego kolekcja Andrzeja Dołgowskiego jest absolutnym unikatem – większość prezentowanych fotografii nie była znana polskim historykom. Bezcenne są zdjęcia ukazujące dzień powszedni garnizonu polskiego w Brześciu oraz życie inteligencji polskiej w tym mieście. Także część kolekcji dotycząca września 1939 roku robi ogromne wrażenie. Autor dotarł do materiałów pochodzących z Niemiec ich prywatnych albumów z tego okresu, w tym do albumu oficera Wermachtu biorącego udział w walkach i przejęciu twierdzy Brześć przez Niemców. Potem uwiecznił na kliszy kontakty między dowództwem wojsk niemieckich (gen. Heinz Guderian) a dowództwem 29. Lekkiej Brygady Pancernej armii radzieckiej z kombrygiem Siemionem Kriwoszeinem. Jak zdradził Andrzej Dołgowski, album niemieckiego oficera kupił na aukcji w Niemczech, przy czym sprzedający – według niego – nie miał świadomości wartości albumu.
Ogółem kolekcja Andrzeja Dołgowskiego liczy ponad 200 fotografii, w większości doskonałej jakości. Na wystawie w Muzeum X Pawilonu Cytadeli można obejrzeć kilkadziesiąt fotogramów. Będzie można je oglądać do 31 sierpnia 2017 roku.
Andrzej Dołgowski i Jan Engelgard
Z udziałem JE Ambasadora Republiki Białoruś w RP Aleksandra Awerjanowa obył się w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (oddział Muzeum Niepodległości) uroczysty wernisaż wystawy „Białorusini w Wojsku Polskim 1939-1945”. Przybyli wojskowi przedstawiciele z ambasad USA, Rosji, Japonii oraz przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej (Departament Wychowania).
Obecni byli także: dr Tadeusz Skoczek (dyr. Muzeum Niepodległości), prof. Marian M. Drozdowski, prof. Zbigniew Judycki, przedstawiciele Muzeum Katyńskiego, IPN Katowice, Stowarzyszenia Polska-Wschód, Fundacji „Historia Zza Krat”, Akademii Humanistycznej w Pułtusku. Wydarzenie było obsługiwane przez następujące media: TVP Info, TV Biełsat, Radio Białystok, Polską Agencję Prasową i Informacyjną Agencję Radiową.
Przed otwarciem wystawy zebrani wysłuchali krótkiego przemówienia Ambasadora Republiki Białoruś w RP Aleksandra Awerjanowa oraz obejrzeli w Sali kinowej film dokumentalny wyprodukowany przez Studio Władimira Bokuna z Mińska, poświęcony udziałowi Białorusinów w wojnie 1939 roku, m.in. w szeregach 20 Dywizji Piechoty walczącej pod Mławą oraz w bitwie pod Monte Cassino w szeregach II Korpusu Polskiego.
Wystawa składa się z dwóch części – 13 plansz oraz oryginalnych pamiątek po Wojsku Polskim na Kresach zgromadzonych przez białoruskiego historyka Igora Mielnikowa. Są to m.in. nieśmiertelniki znajdowanie na miejscu bitwy, np. pod Kobryniem, dokumenty oryginalne, wiele informacji o państwowej policji. Pytany o najważniejsze eksponaty Mielnikow odpowiada: – Na przykład – mundur KOP-isty, żołnierza Korpusu Ochrony Pograniczna i Marynarza Flotylli Pińskiej z czasu lat 30. Bardzo ciekawe są rzeczy związane z KOP-em – mapa, busola oficerska, odznaka za służbę graniczną.
Wystaw będzie czynna do końca marca 2017 roku.
Igor Mielnikow prezentuje JE Ambasadorowi Republiki Białoruś Aleksandrowi Awerjanowowi swoją książkę “Zapomniani bohaterowie” o Białorusinach w Wojsku Polskim
Z udziałem płk. Włodzimierza Paszkowskiego, Dyrektora Biura Dyrektora Generalnego Służby Więziennej oraz Jacka Pawłowicza, Dyrektora Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL – odbyło się w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej uroczyste otwarcie wystawy „Polskie Więziennictwo 1919-1945”.
Współorganizatorem wstawy składającej się z plansz i oryginalnych pamiątek była Fundacja „Historia zza krat – Ocalić od zapomnienia” reprezentowana przez Prezesa Włodzimierza Orlikowskiego i Sekretarza Pawła Miturę. Gości powitali – dr Tadeusz Skoczek, dyr. Muzeum Niepodległości i Jan Engelgard, kierownik Muzeum X Pawilonu. Przybyli także uczniowie z LO im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie.
Wystawa pokazuje dzieje polskiego więziennictwa w okresie II RP oraz losy funkcjonariuszy służby więziennej w latach 1939-1945. Polskie więziennictwo rodziło się w 1919 roku, kiedy w okresie rządów gabinetu Ignacego Paderewskiego wprowadzono w życie prawodawstwo regulujące działalność tego ważnego segmentu państwa. Tragiczne losy funkcjonariuszy służby więziennej w okresie wojny pokazuje druga część wystawy – ofiarami represji hitlerowskich i sowieckich padło ok. 20 proc. kadry polskiego więziennictwa, głównie na wschodzie. Funkcjonariusze ginęli w Katyniu, Charkowie i Miednoje. W Generalnym Gubernatorstwie wielu z nich współpracowało w podziemiem, nieraz ciężko płacąc za tę działalność.
Bardzo interesująca jest ta część wystawy, którą przygotowała Fundacja „Historia zza krat – Ocalić od zapomnienia”. Możemy zobaczyć w gablotach oryginalne klucze i zamki z polskich więzień przedwojennych, elementy wyposażenia strażników, specjalistyczne periodyki ukazujące się w tym czasie oraz cenne pamiątki więźniów z okresu wojny, w tym pisany ręcznie tomik poezji z więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Liczne unikatowe fotografie uzupełniają tę cenną kolekcję.
Warto dodać, że celem Fundacji „Historia zza krat – Ocalić od zapomnienia” są wszechstronne działania związane z gromadzeniem i ochroną historycznych zasobów archiwalnych, pomoc w prowadzeniu badań naukowych, opracowywaniem i publikowaniem dokumentów, wspomnień i świadectw oraz popularyzowaniem wiedzy historycznej związanej z polskim więziennictwem. Ponadto celami Fundacji jest poprawa stanu świadomości historycznej społeczeństwa, propagowanie historii polskiego więziennictwa, rozwijanie idei wolnego i solidarnego społeczeństwa, wychowywanie młodego pokolenia w duchu patriotyzmu, pielęgnowane i przekazywanie młodemu pokoleniu wiedzy z zakresu historii niepodległościowe i działalności opozycji demokratycznej, a także istoty penitencjaryzmu i resocjalizacji w państwie polskim. Wystawa eksponowana w Muzeum X Pawilonu służy realizacji tych celów.
Informujmy, że wystawa będzie do obejrzenia w X Pawilonie co najmniej do końca lutego 2017 roku.
Na zdjęciu od lewej: Włodzimierz Orlikowski, Tadeusz Skoczek i płk Włodzimierz Paszkowski.
100 lat temu, w 1916 roku, w Dublinie wybuchło powstanie przeciwko Brytyjczykom. Powstańcy walczyli jeden dzień, zostali pokonani, w przywódcy straceni. Klęska ta okazała się jednak przełomem – Irlandczycy uwierzyli w pełną niepodległość, która w kilka lat później wywalczyli metodami politycznymi.
23 września br. o godz. 18.00 otworzymy w naszym Muzeum wystawę o tym powstaniu oraz wyświetlimy znakomity film dokumentalny pt. “1916 – irlandzki zryw”.
Zapraszamy! Przewidujemy obecność JE Ambasadora Irlandii w Polsce.
W Muzeum X Pawilonu od 13 lipca dostępna jest wystawa “Przewrót majowy w obiektywie warszawskich fotografów” przygotowana przez Bibliotekę Publiczną m. st. Warszawy. Można na niej obejrzeć 24 fotografie przedstawiające ulice Warszawy podczas walk między wojskami rządowymi a zamachowcami w dniach 12-13 maja 1926. Wystawa będzie czynna do 18 września.
Wystawę przygotowała, z wykorzystaniem własnych zbiorów, Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy. Znajdują się one w zbiorach Biblioteki. Jak czytamy na stronie internetowej tej instytucji:
“W Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy Bibliotece Głównej Województwa Mazowieckiego znajduje się kolekcja 24 zdjęć autorstwa Karola Pęcherskiego, Jana Rysia i Ryszarda Waltera przedstawiających te wydarzenia..
Autorzy należeli do grona uznanych fotografów ówczesnej Warszawy. Byli członkami towarzystw fotograficznych, współpracowali z czołowymi czasopismami, takimi jak „Tygodnik Ilustrowany” czy „Kurier Warszawski”, byli też laureatami prestiżowych nagród. Związani ze środowiskiem piłsudczykowskim dokumentowali przebieg zamachu stanu.
Fotografie ukazują obie walczące strony, sprzęt wojskowy i atmosferę wydarzeń sprzed 90-ciu lat, dla których tłem były warszawskie ulice i place, m. in. Plac Teatralny, Zamkowy czy ulica Marszałkowska”.
Zdjęcia, prezentowane na wystawie „Przewrót majowy w obiektywie warszawskich fotografów”, w dużej części prezentowane są po raz pierwszy.
Kolekcja plakatów znajdująca się zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie obejmuje ponad 8 tys. eksponatów. W tej liczbie znajduje się zespół ponad 70. plakatów o tematyce marynistycznej, reprezentujący różne okresy stylistyki graficznej od 1918 roku aż po czasy współczesne. Zasługującym na szczególną uwagę dziełem powstałym jeszcze w 1944 roku w Wielkiej Brytanii na potrzeby Polskiej Marynarki Wojennej jest plakat zatytułowany Polish Navy Hand in Hand With Britain (Polska Marynarka Wojenna w parze z Wielka Brytanią). W plakatach z lat 50. XX w. autorzy zwrócili szczególną uwagę na dynamicznie rozwijającą się grupę zawodową – stoczniowców różnych specjalności, poprzez obchody Dnia Stoczniowca w ramach corocznych Dni Morza. Są wśród nich również plakaty odnoszące się do instytucji morskich.
Godnym uwagi wyróżnikiem tej kolekcji są autorzy plakatów. W gronie artystów- plastyków znaleźli się niemal wszyscy znaczący twórcy zaliczani do Polskiej Szkoły Plakatu. Na wystawie można będzie zobaczyć prace Waldemara Świerzego, Wojciech Zamecznika, Jerzego Krechowicza czy Eryka Lipińskiego – znanego bardziej z rysunków satyrycznych. Nie można również zapominać o bardzo ciekawym grafiku – Konstantym Sopoćko, który plakaty o tematyce morskiej tworzył jeszcze w latach międzywojennych. Ten temat kontynuował również w latach 40. i 50. XX w.
Wernisaż wystawy odbędzie się w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej (Oddział Muzeum Niepodległości w Warszawie) 22 marca o godz. 12.00.
Oprac.: Andrzej Kotecki
Muzeum Niepodległości serdecznie zaprasza do zwiedzenia wystawy pod patronatem p. Ewy Tomaszewskiej “Polska – tradycje parlamentaryzmu do 1791 r.” w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Wernisaż odbędzie się 15 lutego 2013 r. (piątek) o godz. 12.00.
Zapraszamy na finisaż wystawy Podróż do Wierszyny – Sybiracy eksponowanej w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
Finisaż odbędzie się w dniu 16 listopada o godz. 12.00 w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, ul. Skazańców 25.
W programie:
– relacja z podróży Edyty Poźniak i Andrzeja Gajcego, dziennikarzy Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej
– prezentacja niepublikowanego dotąd reportażu filmowego z Wierszyny w reżyserii Tomasza Jędruchowa
– zwiedzanie ekspozycji z autorami wystawy
– zwiedzanie Muzeum X Pawilonu z przewodnikiem
Zapraszamy do zwiedzania wystawy czasowej Podróż do Wierszyny – Sybiracy eksponowanej w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
Wystawa przypomina mało znany, polski akcent na Syberii, jakim było, obok znanego powszechnie przymusowego wysyłania „na Sybir” przez władze carskie w okresie zaborów tysięcy polskich patriotow i rewolucjonistów, również dobrowolne osiedlanie się tam Polaków.
Wystawa jest poświęcona wsi Wierszyna założonej w obwodzie irkuckim na Syberii w 1910 r. przez polskich osadników, przybyłych tam w ramach akcji osiedleńczej propagowanej przez ówczesnego premiera Rosji Piotra Stołypina, który realizując swoją reformę agrarną m. in. zachęcał do osiedlania się na olbrzymich, słabo zaludnionych przestrzeniach syberyjskich, obiecując nadania ziemi. Wśród nowych osadników, którzy szukali tam okazji lepszego życia, byli także Polacy, głównie z Zagłębia i Małopolski. Ich potomkowie mieszkają tam do dzisiaj. Chociaż są obywatelami Rosji, to jednak w duszy nadal czują się Polakami, kultywując polski język, tradycję i kulturę. W 2010 r. grupa dziennikarzy, towarzysząca w podróży po Syberii marszałkowi Senatu Bogdanowi Borusewiczowi, dotarła do Wierszyny. Trójce z nich: Edycie Poźniak, Andrzejowi Gajcemu i Tomaszowi Jędruchówowi zawdzięczamy niniejszą wystawę, ukazującą dzień dzisiejszy społeczności polskiej w Wierszynie, stanowiącej swoistą „małą Polskę”, oddaloną o ponad 6,5 tysiąca kilometrów od Ojczyzny.
Na ekspozycję składają się unikatowe fotografie przedstawiające Wierszynę i okolice, narzędzia i sprzęty gospodarskie, zaaranżowane w ciekawy sposób przy użyciu płodów rolnych i wyrobów charakterystycznych dla omawianego regionu. Urozmaiceniem wystawy są prezentowane na dwóch telewizorach wielkoekranowych dodatkowe materiały z podróży: niepublikowane zdjęcia oraz kilkudziesięciominutowy reportaż filmowy.
Wystawę zorganizowała grupa M-D-M we współpracy z Muzeum Niepodległości, pod honorowym patronatem Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza, Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika oraz Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz.
Wystawa jest czynna do 18 listopada 2012 r., w godzinach pracy muzeum.
Jerzy Wągrodzki, Filip Żelewski