Galeria Jednego Obiektu


Znajdująca się w Muzeum Niepodległości kolekcja liczy sobie niemal 9 tys. plakatów, z których niewielka część przedstawia tematykę marynistyczną autorstwa 58 artystów. Są to plakaty powstałe w latach 1918-1939 i po 1945 roku. Z uwagi na rozpiętość czasową oraz grono autorów, jest ona na tyle reprezentatywna, iż może stanowić przekrój tej dziedziny sztuki w Polsce; kolekcja prezentuje różne style i techniki graficzne. W gronie autorów znaleźli się najwybitniejsi polscy plakaciści, m.in.: Waldemar Świeży, Roman Cieślewicz, Eryk Lipiński czy Wojciech Zamecznik. Wśród nich jest także Wiktor Górka.

 

Tradycja obchodów Święta Morza sięga czasów, gdy człowiek rozpoczął „uprawiać morze”. W Polsce o zrodzeniu się tej tradycji możemy mówić na przełomie XVIII i XIX wieku, kiedy wśród kaszubskich rybaków panował obyczaj ścinania w noc świętojańską kani – ptaka, będącego symbolem zła i ludzkich utrapień. Obrzędy te, podobnie jak rzucanie wianków, miały zawsze charakter ludowy, nigdy państwowy.

 

Od chwili zaślubin Polski z Bałtykiem, 10 lutego 1920 roku, rozpoczęto popularyzację tematyki morskiej. Wielkie zasługi dla tej idei położyła, założona w 1918 r. przez kontradmirała Kazimierza Porębskiego, Liga Morska. Między innymi z jej inicjatywy organizowano uroczystości poświęcone morzu. Na początku odbywały się one w lutym pod hasłem Święta Bandery Polskiej.

 

Jednakże pomysł obchodów Święta Morza zrodził się w 1932 roku w Gdyni. Jego autorem był Andrzej Wachowiak, członek gdyńskiego zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej, który zaproponował, aby pod koniec czerwca każdego roku, uroczyście święcić kutry i łodzie rybackie.

 

Przed wybuchem II wojny światowej Święto Morza (lub inaczej Dni Morza), obchodzone były ośmiokrotnie, przede wszystkim w Gdyni. W czasie wojny i okupacji tradycje obchodów kontynuowane były w tajemnicy, a na okrętach polskiej Marynarki Wojennej niekiedy dni te przypadały na okres wojennych zmagań na morzu. Po wojnie uroczystości odbywały się także w innych miastach polskiego wybrzeża, m.in. w Szczecinie, Kołobrzegu, Słupsku, Ustce, Władysławowie, Świnoujściu i Sopocie. Ostatnim dniem obchodów jest Święto Marynarki Wojennej przypadające co roku na ostatnią niedzielę czerwca.

 

 

Wiktor Górka – projektant graficzny, jeden z twórców tzw. polskiej szkoły plakatu.

 

Urodził się 30 listopada 1922 roku w Komorowicach (koło Bielska-Białej), zmarł 13 lutego 2004 r. w Warszawie. W 1952 roku uzyskał dyplom z projektowania graficznego na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Jerzego Karolaka. Malarstwa uczył się w pracowni Jerzego Nowosielskiego i Tadeusza Kantora.

 

Był współtwórcą tzw. polskiej szkoły plakatu, której najważniejszymi założeniami były: prostota i czytelność wypowiedzi plastycznej, posługiwanie się syntetycznym znakiem i poetycką metaforą oraz bogactwo środków wyrazu.

 

Od lat 50. do 80. XX wieku współpracował z największymi polskimi wydawnictwami i dystrybutorami filmów. Projektował plakaty (ma ich w dorobku blisko 300), okładki książek i magazynów, znaki firmowe i druki. Uczestniczył w wielu wystawach na całym świecie. Jego plakaty i projekty nagradzano w najważniejszych konkursach polskich i międzynarodowych..

 

Jego najbardziej znanym dziełem jest projekt plakatu do kultowego filmu “Kabaret” w reż. Boba Fosse’a (1973) i z niezapomnianą rolą Lizy Minelli. Na afiszu tym Górka przedstawił odziane w czarne pończochy nogi tancerek kabaretowych oraz twarz aktora Joela Greya w wyzywającym makijażu, które razem układają się w motyw swastyki.