„Brześć nad Bugiem. Podróż w czasie 1919–1939” – finisaż
Zapraszamy na finisaż wystawy
„Brześć nad Bugiem. Podróż w czasie 1919–1939”
20 lutego 2018 r. godz. 13.00
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
(oddział Muzeum Niepodległości)
Warszawa, ul. Skazańców 25
Prowadzenie: Jan Engelgard
Niezwykłe zdjęcia: ukazujące zniszczenia w tym mieście powstałe podczas I wojny światowej i w latach 1918–1920, odbudowę, Brześć nad Bugiem jako centrum województwa poleskiego w granicach II RP, wojnę obronną roku 1939. Historia utrwalona przez jej uczestników.
Twórca wystawy i właściciel kolekcji, Andrzej L. Dołgowski (1983), urodzony w Mińsku w rodzinie architektów, jest autorem licznych publikacji, wystaw oraz innych przedsięwzięć dotyczących Brześcia i tamtejszej twierdzy. Ponad 200 zdjęć z jego kolekcji znalazło się również w publikacji pod takim samym tytułem, prezentowanej podczas 25. Targów Książki Historycznej w dniach 24–27 listopada 2016.
Andrzej L. Dołgowski urodził się w 1983 roku w Mińsku w rodzinie architektów. Od czasu studiów interesuje się historią architektury Białorusi, historią wojskowości, zwłaszcza historią fortyfikacji. Jego główny temat badawczy to historia Twierdzy Brzeskiej i Brześcia w XIX-XX wieku. Jest właścicielem kolekcji oryginalnych zdjęć historycznych, autorem szeregu opracowań, publikacji, prezentacji i innych projektów na temat historii Twierdzy Brzeskiej. Za jeden z głównych celów swoich prac uważa systematyzację odkrywanych materiałów, identyfikację miejsc, ludzi i wydarzeń na zdjęciach oraz włączanie wyników swoich badań do publicznego obiegu.
Bohaterem wystawy jest miasto Brześć nad Bugiem. Jak informują organizatorzy, białoruska Fundacja Prospect: „Po zniszczeniach wojennych (1914-1920) Brześć nad Bugiem stał się centrum cywilnym i wojskowym Województwa Poleskiego. Odbudowano zniszczone i uszkodzone obiekty wojskowe przeznaczone na potrzeby garnizonu Wojska Polskiego, doprowadzono do porządku infrastrukturę miejską, powstały nowe budynki mieszkalne, szkolne i administracyjne. Twierdza Brześć przekształciła się w ważny obiekt w systemie obronnym II Rzeczypospolitej. Na wystawie prezentowane są zdjęcia z obrony twierdzy w 1939 r. stawiającej opór nacierającym wojskom niemieckim. Możemy zobaczyć fotografie żołnierzy i oficerów Wehrmachtu biorących udział w szturmie miasta i twierdzy. Wystawa pozwala współczesnemu widzowi spojrzeć na skomplikowane dzieje Województwa Poleskiego i Brześcia nad Bugiem w I połowie XX wieku. To historia prawdziwa, autentyczna, nie poddana zabiegom cenzorskim i politycznym. Autor wystawy zaprasza wszystkie osoby i instytucje zainteresowane tym tematem do współpracy mającej na celu zachowanie w pamięci pokoleń prawdziwej historii”.
Z punktu widzenia historycznego kolekcja Andrzeja Dołgowskiego jest absolutnym unikatem – większość prezentowanych fotografii nie była znana polskim historykom. Bezcenne są zdjęcia ukazujące dzień powszedni garnizonu polskiego w Brześciu oraz życie inteligencji polskiej w tym mieście. Także część kolekcji dotycząca września 1939 roku robi ogromne wrażenie. Autor dotarł do materiałów pochodzących z Niemiec ich prywatnych albumów z tego okresu, w tym do albumu oficera Wermachtu biorącego udział w walkach i przejęciu twierdzy Brześć przez Niemców. Potem uwiecznił na kliszy kontakty między dowództwem wojsk niemieckich (gen. Heinz Guderian) a dowództwem 29. Lekkiej Brygady Pancernej armii radzieckiej z kombrygiem Siemionem Kriwoszeinem. Jak zdradził Andrzej Dołgowski, album niemieckiego oficera kupił na aukcji w Niemczech, przy czym sprzedający – według niego – nie miał świadomości wartości albumu.
