WŁADYSŁAW DANIŁOWSKI
(1841-1878)
powstaniec styczniowy, pamiętnikarz.
Ur. w Sandomierzu, syn urzędnika sądowego. Podczas studiów w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie wstąpił do tajnego studenckiego koła samokształceniowego, następnie był czołowym działaczem powstałego w połowie 1861 konspiracyjnego Komitetu Akademickiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego aresztowany 15 X t.r. w następstwie udziału w nabożeństwie patriotycznym z okazji rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki i osadzony w Cytadeli Warszawskiej. Zwolniony po kilku tygodniach, nadal działał w konspiracji. Po połączeniu się Komitetu Akademickiego z organizacją miejską czerwonych na początku 1862 wszedł jako reprezentant tego pierwszego w skład Komitetu Miejskiego, przemianowanego wkrótce na Komitet Centralny Narodowy. Ustąpił z niego w sierpniu 1862 r. w wyniku nieporozumień na tle kontaktów z Ludwikiem Mierosławskim, którego był zwolennikiem i z którym omawiał w Paryżu warunki objęcia przezeń przywództwa przyszłego powstania. Zajął się wówczas redagowaniem konspiracyjnego „Słowa”. Po wybuchu powstania w styczniu 1863 r. został powołany w skład tzw. Komisji Wykonawczej, która miała powstać w Warszawie po przeniesieniu się Rządu Narodowego na prowincję. 24 I wyjechał z ramienia Rządu Narodowego do Paryża wioząc Mierosławskiemu wezwania do objęcia sterów powstania. W okresie dyktatury Mierosławskiego (17 II-23 II 1863) przebywał w jego otoczeniu, brał udział w przegranych bitwach pod Krzywosądzem 19 II i Nową Wsią 21 II. Po złożeniu przezeń dyktatury wrócił 28 II do Warszawy, lecz został usunięty z Komisji Wykonawczej przez Rząd Narodowy pod zarzutem nielojalności. Wyjechał wówczas za granicę. Aresztowany we Wrocławiu na skutek denuncjacji i uwięziony w Berlinie, skąd zbiegł do Paryża. Stamtąd na skutek prowokacji policji carskiej został zwabiony w 1865 do Warszawy. Więziony na Pawiaku i w X Pawilonie od XI 1865 do X 1866, został zesłany do Minusińska w guberni jenisejskiej na Syberii. Po powrocie w 1872, wskutek zakazu pobytu w Warszawie, został skierowany do Mceńska w gub. orłowskiej w Rosji. Zmarł w Petersburgu.
Muzeum X Pawilonu – kartoteka więźniów Cytadeli.
