APOLLO JÓZEF NAŁĘCZ-KORZENIOWSKI
(1820-1869) 
Poeta i dramaturg, działacz konspiracyjny. Ur. 21 II 1820 we wsi Honoratka w pow. jampolskim na Ukrainie w rodzinie szlacheckiej, syn kapitana wojsk polskich z powstania listopadowego. Studiował prawo i orientalistykę na Uniwersytecie Petersburskim. W 1854, podczas wojny krymskiej, brał udział w przygotowaniach zmierzających do zorganizowania na Ukrainie, na tyłach wojsk rosyjskich, polskiego powstania, do czego nie doszło na skutek niechęci Anglii i Francji do mieszania się w sprawy polskie. Podczas pobytu na Ukrainie zaangażowany w działalność społeczno-polityczną, m. in. brał udział w tzw. ruchu adresowym miejscowej szlachty zamierzającej wysłać do cara Aleksandra II petycję (adres) w sprawie administracyjnego przyłączenia guberni kijowskiej, wołyńskiej i podolskiej do Królestwa Polskiego. W maju 1861 przeniósł się z rodziną z Żytomierza do Warszawy. Zbliżony do środowisk radykalnych, szybko stał się czołowym organizatorem wystąpień patriotycznych. Był m.in. współorganizatorem obchodów 12 VIII 1861 z okazji rocznicy unii lubelskiej, współorganizatorem manifestacyjnego pogrzebu arcybiskupa warszawskiego A. Fijałkowskiego i głównym inicjatorem obchodów unii horodelskiej 10 X 1861. Autor znanych antyrosyjskich druków ulotnych Co mamy z tym fantem zrobić, cogo trzymamy w ręku? i Mandat ludu do wyborców. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Królestwie Polskim jeden z inicjatorów zawiązania Komitetu Miejskiego naczelnej instancji obozu czerwonych; miało to miejsce podczas posiedzenia czołowych działaczy tego ugrupowania w jego mieszkaniu 17 X 1861. Aresztowany po kilku dniach, nocą 20/21 X t.r. i uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, w maju 1862 skazany wyrokiem sądu wojennego na zesłanie do Wołogdy, a po roku do Czernihowa. Na zesłanie udał się z rodziną – żoną i synem, ur. w 1857 Konradem, późniejszym słynnym pisarzem marynistą Josephem Conradem. W1865 w Czernihowie zmarła na gruźlicę jego żona. W 1867 ze względu na zły stan zdrowia – zaawansowaną gruźlicę i chorobę serca – uzyskał zgodę na powrót do kraju. Po powrocie osiedlił się najpierw we Lwowie, a po roku zamieszkał na stałe w Krakowie. Tam zmarł 23 V 1869; został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Czołowy literat swojej epoki; poeta i dramaturg, m.in. autor ironiczno-satyrycznych komedii z życia szlachty kresowej.
Polski Słownik Biograficzny, t. ; Muzeum X Pawilonu – kartoteka więźniów Cytadeli.
