Muzeum Niepodległości w Warszawie z siedzibą główną znajdującą się w Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów posiada następujące oddziały:
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej,
Muzeum Więzienia Pawiak,
Mauzoleum Walki i Męczeństwa
Po raz pierwszy na mapach Warszawy pojawia się na planie C. F. Wernecka z 1732 r. Fundatorem budynku był Jan Jerzy Przebendowski, podskarbi wielki koronny, bliski i wierny współpracownik króla Augusta II. Na przestrzeni wieków pałac przechodził różne koleje losu. Ostatni z Przebendowskich, do którego należała ta rezydencja, wynajął ją w latach 1760-1762 hiszpańskiemu dyplomacie, hrabiemu d’Aranda. Od roku 1766 pałac należał do rodziny Kossowskich, którzy początkowo musieli dzielić się nową rezydencją z Łętowskimi. Po śmierci Jana Zawiszy pałac pozostawał pod opieką jego żony Elżbiety, a potem córki Marii. Maria odsprzedała go w roku 1912 księciu Januszowi Radziwiłłowi, właścicielowi Nieborowa i posłowi oraz senatorowi II Rzeczypospolitej. Pałac został w jego rękach aż do roku 1947.
Budynek doznał poważnych uszkodzeń podczas powstania warszawskiego w 1944 roku.
W odbudowywanej Warszawie o pałac rozgorzał zacięty spór, między Biurem Odbudowy Stolicy a konserwatorami. Urbaniści z BOS-u planowali przez działkę na której znajduje się Pałac przeprowadzić trasę W-Z. Konserwatorzy zabytków wraz z prof. Janem Zachwatowiczem, pragnęli ocalić wszystko to, co przetrwało wojenną zawieruchę. Znaleziono kompromisowe rozwiązanie – trasa W-Z miała opływać pałac z dwóch stron, a rozbiórce uległy tylko oficyny.
Odbudowa pałacu według projektu Bruna Zborowskiego trwała od 1 października 1948 do 1 lipca 1949 roku.
W latach 1954-55 pałac służył związkom zawodowym, by później stać się siedzibą Muzeum Lenina. Po jego likwidacji 30 stycznia 1990 roku Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów mieścił Muzeum Historii Polskich Ruchów Niepodległościowych i Społecznych, przeniesione tu z rogu Placu Bankowego i ul. Elektoralnej, które, po przekształceniach, przyjęło nazwę Muzeum Niepodległości w Warszawie. Nazwa Pałacu nawiązuje historycznie do pierwszych i ostatnich jego prywatnych właścicieli.
Ekspozycję stałą w Pałacu Przebendowskich tworzą cztery wystawy:
Historia Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów,
Polonia Restituta. O niepodległość i granice 1914-1921,
Kresy i Bezkresy w zbiorach Muzeum Niepodległości,
Z orłem białym przez wieki. Symbol władców, państwa i narodu.
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 17.00,
w środę w godzinach 11.00-19.00,
w czwartki – wstęp wolny
Muzeum Niepodległości
Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów
al. Solidarności 62
00-240 Warszawa
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej mieści się w autentycznym budynku XIX-wiecznego magazynu mundurowego Koszar Aleksandrowskich, który następnie przekształcono w więzienie śledcze. Na ekspozycji stałej prezentujemy dzieje Cytadeli Warszawskiej oraz przybliżamy sylwetki przetrzymywanych tu więźniów politycznych. Odwiedzający muzeum mają możliwość obejrzenia zachowanych wnętrz z epoki – są to więzienne cele z różnych okresów, w tym cela śmierci z czasów Rewolucji 1905, sala śledcza oraz pomieszczenia dla oczekujących na przesłuchanie.
Na wystawie stałej można zobaczyć również przedmioty wykonane przez polskich zesłańców na Syberii, a także unikatową kolekcję obrazów Aleksandra Sochaczewskiego (1843-1923) dokumentujących ich losy. Na terenie X Pawilonu prezentujemy również wystawy czasowe tworzone na podstawie zbiorów Muzeum Niepodległości. Cyklicznie zmieniające się ekspozycje można oglądać w Galerii Plakatu i Galerii Malarstwa Historycznego. W skrzydle zachodnim znajduje się również Galeria Rzeźby, w której prezentujemy twórczość polskich artystów z lat 50. I 60. XX wieku.
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach 09.00 – 16.00,
w czwartki – wstęp wolny
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
Oddział Muzeum Niepodległości
ul. Skazańców 25
01-532 Warszawa
aaa
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 17.00,
w środę w godzinach 11.00-19.00,
w czwartki – wstęp wolny
Muzeum Więzienia Pawiak
Oddział Muzeum Niepodległości
ul. Dzielna 24/26
01-163 Warszawa
Muzeum mieszczące się w dawnej siedzibie Gestapo w alei Jana Chrystiana Szucha 25. Jest filią Muzeum Więzienia Pawiak będącego oddziałem Muzeum Niepodległości. Jest jednym z najlepiej zachowanych miejsc niemieckiej nazistowskiej kaźni Polaków w Warszawie. W podziemiach budynku znajdowało się ciężkie więzienie śledcze, gdzie torturowano zatrzymanych a podczas powstania dokonywano masowych egzekucji Polaków. Po zakończeniu wojny byli więźniowie i mieszkańcy Warszawy traktowali to miejsce jak cmentarz – paląc tu znicze i składając kwiaty. Po wojnie utworzono tu Mauzoleum – miejsce pamięci narodowej. Nie zachowała się niestety szczegółowa dokumentacja dotycząca Mauzoleum Walki i Męczeństwa w okresie od 1946 do 1990 roku, nie żyją też ludzie zaangażowani w tworzenie tego muzeum.
W Mauzoleum zobaczyć można cele zbiorowe, zwane potocznie „tramwajami”, korytarze, cele izolatki oraz pokój dyżurnego gestapowca, w którym dokonywano przesłuchań. Ściany, framugi okien oraz podłoga pokryte są tysiącami napisów i tekstów modlitw, rozważań o śmierci, inicjałów, nazwisk, pseudonimów, więziennych kalendarzy, zegarów, krzyży i innych rysunków wyrytych lub napisanych.
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 17.00,
w środę w godzinach 11.00-19.00,
w czwartki – wstęp wolny
Mauzoleum Walki i Męczeństwa
Oddział Muzeum Niepodległości
al. Szucha 25
00-580 Warszawa