„Salon Polski” – wręczenie Nagrody im. W. Tetmajera


Z przykrością informujemy, że z powodu kłopotów zdrowotnych Wiesława Myśliwskiego uroczystość została odwołana.

 

dr Jarosław Klejnocki

Dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

dr Tadeusz Skoczek

Dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie

dr Janusz Domański

Prezes Fundacji im. K.E. Lewakowskiego

dr Jan Sęk

Prezes Fundacji Willa Polonia

 

zapraszają na

SALON POLSKI

 

W programie:

Wręczenie Nagrody im. Włodzimierza Tetmajera

dla Wiesława Myśliwskiego

 

Laudacje i okolicznościowe wystąpienia

Koncert Ansamble Pro Polonia

 

Poczęstunek

 

2  grudnia (wtorek) 2014 r, godz. 17.00

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza

Rynek Starego Miasta 20; 00-272 Warszawa

 

 

Nagroda  im. Włodzimierza Tetmajera ustanowiona została przez Fundację im. Karola Eugeniusza Lewakowskiego. Wręczana jest od 2002 przez kapitułę w składzie płk dypl. Stanisław Dąbrowski (prezes Instytutu im. Władysława Orkana), dr Janusz Domański (prezes Fundacji im. Karola E. Lewakowskiego), dr Stanislaw Dziedzic (dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa), dr Jan Sęk (prezes Fundacji Willa Polonia) i dr Tadeusz Skoczek (Dyrektor Muzeum Niepodległości) oraz laureatów z poszczególnych lat. Ma za zadanie docenienie ludzi działających na rzecz kultury polskiej i naszego dziedzictwa narodowego.  W latach ubiegłych laureatami nagrody byli: Elżbieta i Zbigniew Konstaty (Elżbieta była wnuczką W. Tetmajera), Janusz Gmitruk (dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego), prof. Adam Zieliński (pisarz), Stefan Schmidt (założyciel Fundacji Kresy 2000, aktor i malarz z Biłgoraju), prof. Jerzy Pietrkiewicz (prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie), Witold Knychalski (założyciel Fundacji 4 Kultur w Łodzi) i Maria Rydlowa (kustosz Muzeum w Bronowicach).

 

Włodzimierz Tetmajer (1861 – 1923) – jeden z najwybitniejszych artystów okresu Młodej Polski. Malarz, poeta, publicysta, polityk. Brat przyrodni Kazimierza Przerwy – Tetmajera. Studiował malarstwo w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (u Jana Matejki) w Monachium, Wiedniu i Paryżu oraz filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współzałożyciel i działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego z ramienia którego w roku  wszedł do parlamentu wiedeńskiego.

 

 W 1904 r. zamieszkał w położonym w Bronowicach pofranciszkańskim dworku, który po swojemu odnowił i urządził, a który nazwano odtąd Tetmajerówką, natomiast swoją dotychczasową „dziedzinę” sprzedał Lucjanowi Rydlowi. Nazwano ją z czasem Ryglówką. Tetmajerówka rychło stała się salonem, w którym bywali artyści i politycy – m.in. Stanisław Wyspiański, Henryk Sienkiewicz, Władysław S. Reymont, Kossakowie, Józef Piłsudski, Wincenty Witos, Jan Stapiński, Wojciech Korfanty. Tetmajer był gorącym patriotą, w jego publicznej działalności sprawa odzyskania niepodległości przez Polskę była zagadnieniem kluczowym. W 1915 r. wraz z Wincentym Witosem i Władysławem Długoszem odbył podróż do Szwajcarii w celu pozyskania pomocy dla Polaków dotkniętych wojną. Zaangażowany był w pracach Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Zmarł w 1923 r. Jego pogrzeb w Bronowicach Małych był wielką patriotyczną manifestacją.

Ilu Polaków, zwłaszcza średniego i starszego pokolenia na słowa powitania: „Sława, panie Włodzimierzu” nie odpowie nieomal mechanicznie: „Żona stroi się w alkierzu”, ilu wreszcie stwierdzenie „Chłop potęgą jest”, nie zakończy jednym tchem – „ i basta” ? Od kilku pokoleń, za sprawą arcydramatu Wesele Stanisława Wyspiańskiego, „weselny” Gospodarz przesłania niesłusznie literacki pierwowzór – wizerunek Włodzimierza Przerwy – Tetmajera, uznanego malarza młodopolskiego, świetnego publicysty, parającego się także, choć z mniejszymi już sukcesami, poezją i dramaturgią. Włodzimierz Tetmajer, potomek starej i ustosunkowanej szlacheckiej rodziny, współzałożyciel partii chłopskiej,  z chłopami, z polską wsią, wiązał  nadzieje na odzyskanie przez Polskę niepodległości i jej ład społeczny. W tych nadrzędnych dla Polaków sprawach, umiał stawać ponad podziałami politycznymi i społecznymi. Może być wzorem patriotycznej i realistycznej postawy dla współczesnych polityków.

 

            W 1890 r. Włodzimierz Tetmajer ożenił się z Anną Mikołajczykówną, córką niebogatego gospodarza z podkrakowskich Bronowic Małych. W kilka lat później, artysta osiadł w zbudowanym przez siebie w Bronowicach dworku – chałupie, wśród chłopów, nie jako chłopoman, ale rzecznik polskiej wsi. 20 listopada 1900 r. w dworku Włodzimierza Tetmajera, odbyło się głośne wesele krakowskiego poety Lucjana Rydla z siostrą Anny Tetmajerowej, Jadwigą Mikołajczykówną, jak tamto, Tetmajerowe, wzbudzające sporo sensacyjnych emocji, przyjmowane jako mezalians. Ściągnęło ono krakowską bohemę artystyczną i bronowickich chłopów. Dzięki Wyspiańskiemu stało się też najgłośniejszym polskim weselem, przeniesionym wkrótce, w 1901 r. na deski teatralne. Od krakowskiej prapremiery upłynęło 112 lat, a dramat cieszy się niezmienną popularnością.

 

            Był też wziętym w tamtych czasach malarzem. Obrazy Włodzimierza Tetmajera, poświęcone tematyce ludowej, obrzędowej, rodzajowej czy religijnej, zdobią ściany licznych muzeów i innych prestiżowych wnętrz, a wspaniałe „bajecznie kolorowe” polichromie – wnętrza, znanych kościołów czy salonów i wzbudzają niezmiennie zasłużony zachwyt. Dużą ich kolekcję posiada Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.